ایجاد واحدهای خورشیدی از راهکارهای رفع محدودیت انرژی است
مدیرعامل شرکت شهرک‌های صنعتی آذربایجان شرقی گفت: یکی از راهکارهای رفع محدودیت انرژی در حوزه برق، ایجاد واحدهای نیروگاهی خورشیدی است و در گام نخست هفت ساخت‌گاه در شهرک‌های صنعتی برای استقرار نیروگاه‌های خورشیدی مدنظر قرار گرفته است.
به گزارش خبرگزاری ایمنا از آذربایجان شرقی، با توجه به اهمیت صنعت و تأثیر آن بر اقتصاد شهرها و ایجاد اشتغال، اجرای برنامه‌ها به‌ویژه در استان آذربایجان شرقی همواره در دستور کار قرار گرفته است و این سوال مطرح است که با توجه به اهمیت روزافزون شهرک‌ها و نواحی صنعتی در استان، انجام چه اقداماتی در حوزه صنعت موجب استمرار در برداشتن گام به‌سوی اهداف صنعتی استان می‌شود.
صنعت مجموعه‌ای از فعالیت‌های اقتصادی سازمان‌یافته است که با بهره‌گیری از ماشین‌آلات و تجهیزات و با هدف تولید کالا یا ارائه خدمات، تبدیل مواد اولیه به محصول نهایی یا خدمت ارائه می‌شود.
تحولات به‌وجود آمده در انقلاب‌های صنعتی موجب شد که حوزه صنعت در دنیا امری مهم و شناخته شده باشد و کشورها با استفاده از فناوری‌های روز دنیا در مسیر توسعه گام بردارند، در این راستا و با توجه به اهمیت صنعت، سازمان صنعتی ملل متحد (UNIDO) در سال ۱۹۶۶ شکل گرفت که با تمرکز بر توسعه صنعتی و انرژی پایدار، نقش بسزایی در کمک به کشورهای در حال توسعه در قالب برنامه‌ها و سیاست‌ها با فرمولاسیون توسعه‌ای و علمی در حوزه صنعتی ایفا می‌کند.
در این میان، جمهوری اسلامی ایران همواره تلاش داشته است تا گام‌های استوار و اثربخش در مسیر تولید بردارد که این مهم به‌ویژه در ایجاد و گسترش شهرک‌های صنعتی و نواحی صنعتی نمود پیدا کرده است؛ اهمیت شهرک‌های صنعتی در کشور از آن جهت است که مناطقی برای استقرار و توسعه فعالیت‌های صنعتی و تولیدی است و در ایجاد اشتغال نیز نقش حیاتی ایفا می‌کند.
استان آذربایجان شرقی به‌عنوان یکی از قطب‌های صنعتی کشور، مسیر توسعه را با برخورداری از موقعیت جغرافیایی استراتژیک، زیرساخت‌های حمل‌ونقل پیشرفته، شهرک‌ها و نواحی صنعتی و نزدیکی به بازارهای اوراسیا به‌خوبی طی کرده و با بهره‌گیری از ظرفیت‌ها، همواره در سطح ملی و بین‌المللی مطرح است. آنچه در ادامه می‌خوانید، حاصل گفت‌وگوی خبرنگار ایمنا با سهراب فیض‌زاده، رئیس هیئت مدیره و مدیرعامل شرکت شهرک‌های صنعتی استان آذربایجان شرقی است.
ایمنا: درباره نحوه تشکیل شرکت شهرک‌های صنعتی در ایران بفرمائید.
فیض‌زاده: شرکت شهرک‌های صنعتی به‌عنوان یک نهاد انقلابی، بعد از انقلاب اسلامی و در ارتباط با انجام بعضی مأموریت‌ها تشکیل شده است، شرکت شهرک‌های صنعتی استان از سال ۱۳۶۳ پیرو مصوبه مجلس شورای اسلامی تأسیس شد که در سال‌های نخست افزون بر انجام امور آذربایجان شرقی، سرپرستی و امور مرتبط با دو استان آذربایجان غربی و اردبیل را نیز در دستور کار داشت.
بعد از منفک شدن استان‌های آذربایجان غربی و اردبیل به‌ترتیب در سال‌های ۱۳۶۹ و ۱۳۷۳ هر استان به صورت مستقل، انجام وظایف خود را در دستور کار قرار داد.
از مأموریت‌های شرکت شهرک‌های صنعتی استان می‌توان به ایجاد بستر مناسب برای استقرار واحدهای صنعتی، کمک به ایجاد و توسعه صنایع کوچک، ارتقای سطح آموزش و توانمندی کارآفرینان، واگذاری امور در راستای اصل ۴۴ به خود واحدها و مأموریت اصلی شرکت یعنی تأمین زیرساخت‌های شهرک‌ها و نواحی صنعتی اشاره کرد.
ایمنا: چه تعداد شهرک صنعتی در استان وجود دارد؟
فیض‌زاده: در حال حاضر در استان ۵۸ شهرک و ناحیه صنعتی مصوب دولتی و ۱۲ شهرک و ناحیه صنعتی مصوب غیردولتی وجود دارد، مساحت تقریبی کل اراضی در اختیار شهرک‌ها و نواحی صنعتی دولتی ۱۰۵۰۰ هکتار است و وسعت شهرک‌های صنعتی استان را تشکیل می‌دهد.
تعداد شهرک‌ها و نواحی صنعتی دولتی در حال بهره‌برداری (واگذاری زمین) شامل ۳۲ شهرک صنعتی و ۱۸ ناحیه صنعتی است و هفت شهرک صنعتی به‌صورت تخصصی در حوزه‌های مختلف ایجاد شده‌اند.
شهرک‌های غیردولتی (بخش خصوصی) نیز بیشتر به‌صورت تخصصی ایجاد شده‌اند و می‌توان گفت که استان آذربایجان شرقی بعد از استان تهران دومین استان در سطح کشور از منظر تعداد شهرک‌های غیردولتی است.
اکنون بیش از ۱۵ پرونده در دست اقدام است تا شهرک‌های غیردولتی دیگر ایجاد شود، این اقدامات بیانگر این است که دولت به سمت وظیفه اصلی خود، یعنی واگذاری تولی‌گری شهرک‌ها به بخش خصوصی، در حال حرکت است.
ایمنا: مهم‌ترین مشکلات این شهرک‌ها در چه حوزه‌هایی است؟
فیض‌زاده: یکی از موارد مهم بحث حفاظت از محیط زیست است که در کنار ایجاد صنعت، سرمایه‌گذاری و ایجاد شغل به آن پرداخته می‌شود و از دغدغه‌های اصلی ما است، اگر یک شهرک ۳۰۰ مترمکعب در شبانه‌روز فاضلاب داشته باشد، آن شهرک مکلف شده است که تصفیه‌خانه ایجاد کند و در این راستا ۱۳ مُدول تصفیه‌خانه فاضلاب در حال بهره‌برداری است.
در حال حاضر یک تصفیه‌خانه در دست ساخت و یک یا دو مورد در دست مطالعه است که بعد از مشخص شدن نتایج در بعضی شهرک‌ها عملیاتی خواهد شد.
واحدها به شبکه فاضلاب و تصفیه‌خانه متصل و آب تمام تصفیه‌خانه‌ها به‌جز یک یا دو مورد بازچرخانی می‌شود که در نهایت یا به مدار صنعت بازگردد یا در فضای سبز مورد استفاده قرار گیرد.
یک تصفیه‌خانه بزرگ نیز در شهرک شهید سلیمی ایجاد شده است که بر اثر همراهی نکردن تعدادی از واحدهای صنعتی، آلودگی بیش از حد در آن رخ داده و موجب شده است که تصفیه‌خانه به مشکل برخورد کند؛ امیدواریم بعد از رفع این مشکل، این تصفیه‌خانه پیشرفته به چرخه فعالیت بازگردد تا شاهد بازگشت بیش از ۴۰۰۰ مترمکعب آب در شبانه‌روز به چرخه صنعت باشیم.
واحدهای صنعتی ملزم شده‌اند به تناسب آلودگی و نوع تولید خود، پیش‌تصفیه‌ای تعبیه کنند تا بتوانند مشکل آب را رفع کنند، هرچند که کمترین مصرف و بیشترین بهره‌وری آب در شهرک‌های صنعتی اتفاق می‌افتد، همچنین در حال حاضر در شهرک‌های صنعتی به‌ازای یک لیتر آب در ثانیه، ۸۵ ایجاد شغل شده است.
در حال حاضر در استان ما یک شهرک صنعتی بزرگ (شهرک سرمایه‌گذاری خارجی) با چاه آب یک مزرعه اداره می‌شود، به‌نحوی که آبی که از تصفیه‌خانه خارج می‌شود، مورد استفاده قرار و مجدد مورد بازچرخانی قرار می‌گیرد، از دیگر راه‌حل‌های رفع مشکل کم‌آبی استفاده از پساب‌های صنعتی، خانگی و شهری در صنعت است.
با توجه به شرایط کنونی کشور، مهم‌ترین مشکل شهرک‌های استان مربوط به بحث ناترازی انرژی و موضوع تأمین آب، برق و گاز واحدهای صنعتی مستقر در داخل شهرک‌ها و نواحی صنعتی استان است، همچنین با توجه به آهنگ رشد و در صورت رفع نشدن مشکل، روزبه‌روز بر مشکلات افزوده خواهد شد.
ایمنا: چه اقداماتی در راستای رفع مشکل انجام شده است؟
فیض‌زاده: در دولت چهاردهم به این موضوع پرداخته و رئیس‌جمهور اهمیت ویژه‌ای برای نیروگاه‌های تجدیدپذیر قائل شده است، در این راستا تکالیفی در حال عملیاتی شدن است و اکنون صنعت استان ما از منظر تعداد اشتراک حدود ۰.۶۸ درصد و زیر ۱ درصد است در حالی که ۳۳ درصد مصرف انرژی برق، مربوط به صنایع است.
حوزه صنعت، شاهد بیشترین آسیب از بحث ناترازی انرژی است و باید راه‌حلی برای آن پیدا شود.
یکی از راهکارهای رفع محدودیت انرژی در حوزه برق، ایجاد واحدهای نیروگاهی خورشیدی است؛ در گام نخست هفت ساخت‌گاه در شهرک‌های صنعتی برای استقرار نیروگاه‌های خورشیدی صنایعی که افزون بر ناترازی با بحث ماده ۱۶ قانون جهش دانش‌بنیان روبه‌رو هستند به ساتبا معرفی شده و تفاهم‌نامه‌ای میان شرکت شهرک‌های صنعتی استان، استانداری، ساتبا و شرکت برق منطقه‌ای امضا شده است.
با وجود معرفی ساخت‌گاه‌ها به استاندار اعلام آمادگی کرده‌ایم که ۱۱۰ مگاوات نیروگاه‌های خورشیدی در شهرک‌های صنعتی مستقر کنیم، به نحوی که مجوز آن به‌نام شرکت شهرک‌های صنعتی استان یا شرکت‌های خدماتی که در شهرک‌ها مستقر هستند، باشد.
در زمینه تأمین ۱۱۰ مگاوات برق در شهرک‌ها، اگر بر اساس قوانین قادر به تأمین برق ۵۰ درصد از مصرف شهرک‌های صنعتی باشیم مشمول قطعی نخواهیم شد، همچنین بعضی دانشگاه‌ها از جمله دانشگاه صنعتی تبریز و دانشگاه شهید مدنی آذربایجان نیز در این زمینه پیش‌قدم بوده‌اند و برای همکاری اعلام آمادگی کرده‌اند.
به‌منظور حفظ سرمایه‌های مردمی و سرمایه‌گذاران، بحث ایستگاه‌های آتش‌نشانی نیز مورد توجه قرار گرفته است و شهرک‌هایی که به رشد مشخصی رسیده‌اند، اقداماتی در آن‌ها و در راستای احداث واحدهای آتش‌نشانی در حال انجام است.
تاکنون ۱۳ ماشین خریداری شده و فرایند خرید دو ماشین نیز در حال طی شدن است، همچنین تأمین آنتن‌دهی خطوط تلفن همراه و اینترنت نیز یکی از برنامه‌ها در راستای رفع مشکلات مرتبط با آن در بعضی شهرک‌ها است.
ایمنا: مهم‌ترین اقدامات شهرک‌های صنعتی در سال گذشته چه بوده است؟
فیض‌زاده: سال ۱۴۰۳ اقداماتی همچون اجرای طرح‌های توسعه زیرساختی گسترده در سطح شهرک‌ها و نواحی صنعتی به ویژه در حوزه‌های مرتبط با راه‌سازی، تأمین آب و برق واحدهای صنعتی مستقر در شهرک‌ها، راه‌اندازی و افتتاح پروژه‌های عمرانی، گسترش ظرفیت صنعتی و به بهره‌برداری رساندن واحدهای تولیدی جدید و به‌تبع آن، ایجاد فرصت‌های شغلی گسترده و افزایش اشتغال در حوزه صنعت در دستور کار قرار گرفته است.
همچنین می‌توان به افتتاح ۳۷ پروژه به مبلغ ۷,۴۵۰ میلیون ریال، تکمیل و احداث شبکه توزیع برق ۲۰ کیلووات به طول ۵۶ کیلومتر و شبکه روشنایی به طول ۱۴ کیلومتر، آسفالت معابر در سطح شهرک‌های صنعتی استان، اجرای خط انتقال شبکه توزیع آب به طول ۵۶ کیلومتر، شبکه توزیع گاز به طول ۶۵ کیلومتر و شبکه فاضلاب به طول ۷ کیلومتر، انعقاد ۱۸۷ قرارداد واگذاری در قالب زمین صنعتی، خدمات و کارگاهی، پایش ۲۲۷ طرح صنعتی راکد در سطح شهرک‌های صنعتی استان، حمایت از واحدهای صنعتی جهت حضور در نمایشگاه‌های داخلی و خارجی و اجرای برنامه‌های توسعه خوشه‌های صنعتی اشاره کرد.
ایمنا: حمایت از شرکت شهرک‌های صنعتی استان پاسخگوی مشکلات این واحدها است؟
فیض‌زاده: سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی ایران حمایت‌های قابل‌توجهی در چهارچوب سیاست‌گذاری کلان و پشتیبانی نرم‌افزاری از طرح‌ها و و واحدهای صنعتی انجام داده است.
اقداماتی از جمله تأمین بودجه مورد نیاز برای احداث زیرساخت‌ها، ارتقای ایمنی، محیط زیست و HSE، تخصیص تسهیلات به‌منظور تأمین سرمایه در گردش واحدهای به بهره‌برداری رسیده، تعریف مشوق‌ها و سیاست‌های حمایتی جهت تسهیل‌گری و بهبود فضای کسب‌وکار واحدهای صنعتی SME نمونه‌هایی از اقدامات حمایتی سازمان است.
تعدادی از واحدهای صنعتیSME مستقر در شهرک‌ها و نواحی صنعتی غیرفعال بوده یا با کمتر از ظرفیت واقعی در حال فعالیت است که با خطر رکود و ورشکستگی روبه‌رو هستند؛ بیشتر مشکل این واحدها کمبود نقدینگی یا نبود توان بازپرداخت تسهیلات بانکی است.
مباحث مرتبط با فروش و بازاریابی محصولات تولیدی، اختلافات شرکا و تأخیر در واردات تجهیزات نیز از دیگر مشکلات واحدهای استان است، در مجموع تأمین نقدینگی و تخصیص تسهیلات مالی برای سرمایه در گردش و نوسازی خطوط تولید همراه با نرخ هدایت‌پذیر و کم‌هزینه، مهم‌ترین مطالبه واحدهای صنعتی مستقر در استان است.
ایمنا: تسهیلات اعطایی به واحدهای کوچک، تا چه میزان بر روند توسعه آن‌ها مؤثر است؟
فیض‌زاده: تسهیلات بانکی و مالی برای توسعه صنایع کوچک به‌شرط مناسب بودن نرخ بهره و شرایط بازپرداخت، تسهیل فرایند پیچیده و زمان‌بر دریافت تسهیلات، استفاده صحیح از تسهیلات (دارا بودن توان مدیریتی لازم)، هم‌زمانی با سایر حمایت‌ها نظیر وجود زیرساخت مناسب، بازار فروش، آموزش و مشاوره ضروری است.
یکی از موارد بسیار مهمی که وجود دارد، این است که انتظار می‌رود سازمان‌ها و نهادها ما را در رسیدن به اهداف همراهی کنند زیرا زمانی که یک شهرک ایجاد می‌شود، همه افراد در قبال آن مسئول هستند؛ مقام معظم رهبری نیز در این زمینه فرموده‌اند که صنعتی شدن، یک مقوله همگانی است.
ایمنا: در زمینه آمار مرتبط با شهرک‌ها و نواحی صنعتی استان توضیحاتی بفرمائید.
فیض‌زاده: تعداد کل قراردادهای واگذاری زمین ۷۴۲۰ است که از این تعداد ۶۰۴۲ قرارداد مربوط به شهرک‌های صنعتی دولتی و ۱۳۷۸ قرارداد مرتبط با شهرک‌های صنعتی غیردولتی است، همچنین از مجموع تعداد ۴۳۴۲ واحد مستقر، تعداد ۳۳۵۲ واحد تولیدی در شهرک‌های صنعتی دولتی و ۹۹۰ واحد تولیدی در شهرک‌های صنعتی غیردولتی به بهره‌برداری رسیده‌اند.
در حال حاضر آمار افراد شاغل در شهرک‌های دولتی و غیردولتی ۹۰۴۳۲ نفر است که به‌صورت مستقیم فعالیت می‌کنند و تعداد افراد شاغل به‌طور غیرمستقیم، فراتر از آمار اشتغال به‌طور مستقیم است.
کد خبر 892671
