• 

• 

گران‌ترین کشورهای جهان برای زندگی، معماری شنیداری برای آسایش روانی، تحول در مدیریت پسماند شهری، آرکولوژی راهی برای تنفس شهرها، پایدارترین اقتصادهای جهان، جوان‌ترین کشورهای متولدشده در عصر حاضر و کشورهایی با بیشترین میلیونرها در سال ۲۰۲۵ را در این بسته خبری شهرهای جهان ایمنا بخوانید.

به گزارش سرویس ترجمه خبرگزاری ایمنا، جدیدترین خبرهای جهان را در این بسته خبری بخوانید.

شاهکارهای ناتمام معماری معاصر در جهان

در سراسر جهان، نمونه‌های فراوانی از پروژه‌های معماری معاصر وجود دارد که با وجود برنامه‌های بلندپروازانه، هرگز به پایان نرسیده‌اند یا پس از ساخت، به دلایل مختلف به شکست تبدیل شده‌اند. بعضی از این پروژه‌ها به حالت اولیه بازگشته‌اند، بعضی دیگر نیمه‌کاره مانده‌اند و تعدادی نیز به دلیل مشکلات فراوان، تخریب شده‌اند.

این نمونه‌ها بخشی از مهم‌ترین پروژه‌های معماری معاصر هستند که به دلایل مختلف همچون بحران مالی، مشکلات اجرایی، مجوزهای قانونی و نواقص طراحی به شکست انجامیده و بعضی از آن‌ها تبدیل به نمادهای عبرت شده‌اند، با این حال بعضی دیگر همچنان در انتظار فرارسیدن آینده‌ای روشن‌تر هستند. در ادامه به بررسی هفت نمونه بارز شکست‌های معماری، از اسپانیا تا لندن و آمریکا می‌پردازیم که دلایل متنوع اقتصادی، قانونی و طراحی داشتند.

مرکز خلق هنر آلکورکون (CREAA) / مادرید، اسپانیا

مادرید در سال ۲۰۰۴ تصمیم گرفت بنایی فرهنگی و هنری در اندازه و اهمیت موزه گوگنهایم بیلبائو ایجاد کند؛ شهر آلکورکون که در منطقه بزرگ مادرید قرار دارد برای میزبانی از مرکز خلق هنر آلکورکون انتخاب شد. پروژه‌ای بلندپروازانه با بیش از ۷۰۰ هزار فوت مربع مساحت که شامل ۹ مرکز فرهنگی و استودیوهای مستقل بود، اما با بحران مالی سال ۲۰۰۸ و کمبود بودجه، پروژه پس از رسیدن به ۷۰ درصد پیشرفت متوقف و رها شد. طی سال‌ها، پیشنهادهای متعددی از جمله واگذاری به ریچارد گیر برای ایجاد مرکز بودایی یا تحویل به کمیته المپیک اسپانیا مطرح شد اما هیچ تصمیم نهایی برای آینده این مجموعه گرفته نشده است.

پارک ریلخایشون (پارک آرامش) / تورویجا، اسپانیا

توئی اییتو، معمار ژاپنی مشهور، طراحی این پارک را بر عهده داشت که در سال ۲۰۰۰ در نزدیکی سواحل مدیترانه جنوبی اسپانیا آغاز شد، طرح شامل سه ساختمان دور یک سازه چوبی بزرگ کنار پارک طبیعی لاگوناهای تورویجا و لاماتا بود. با این حال مقامات ساحلی در دسامبر ۲۰۰۴ مجوز ساخت را لغو کردند و پروژه متوقف شد.

الگارووبیکو، آلماجرا / اسپانیا

پروژه وسیع هتلی در پارک طبیعی «کابو د گاتا» که توسط شرکت توسعه‌دهنده آزاتا دل سول ساخته می‌شد، در پی کشف این موضوع که مجوز ساخت آن مربوط به دهه ۱۹۸۰ بوده و دیگر معتبر نیست، متوقف شد. فشارهای محلی موفق شد این سازه عظیم بتنی در منطقه حفاظت‌شده را از ادامه ساخت باز دارد و اکنون الگارووبیکو نمادی از شکست یا پیروزی معماری معاصر اسپانیا شناخته می‌شود.

شهر فرهنگ، سانتیاگو د کامپوستلا / اسپانیا

دولت منطقه گالیسیا در سال ۱۹۹۹ مسابقه طراحی برای پروژه شهر فرهنگ را برگزار کرد که قرار بود در قله کوه گایاس با ساختمان‌هایی شامل موزه، کتابخانه و مرکز تجاری احداث شود. برنده این مسابقه پیتر آیزنمن بود، اما ساخت پروژه پس از سال ۲۰۱۳ و اتمام بودجه متوقف شد و تنها دو ساختمان آن به بهره‌برداری رسید؛ پروژه همچنان نیمه‌تمام باقی مانده است.

فیلارمونیک پاریس

ساخت سالن کنسرت جدید در پارک ویلته پاریس در سال ۲۰۰۶ آغاز شد، اما این پروژه با افزایش هزینه‌ها به بیش از ۲۰۰ میلیون یورو (بیش از دو برابر بودجه اولیه) به پایان نرسید و حتی توسعه‌دهنده پروژه نیز پس از پایان آن از نتیجه ناراضی بود و آن را ناقص و تخریب‌شده توصیف کرد. با این حال سالن هنوز میزبان رویدادهای موسیقی است و به‌واسطه طراحی نوآورانه‌اش که که امکان قدم زدن بازدیدکنندگان روی سقف و تماشای مناظر پاریس را می‌دهد، طرحی شناخته‌شده محسوب می‌شود.

ساختمان ۲۰ فنکراچ استریت / لندن

برج ۵۲۵ فوتی ۲۰ فنکراچ استریت با لقب «واکی‌تاکی» به‌دلیل شکل ویژه ساختمان با بیش از ۶۶۰ هزار فوت مربع فضای اداری در مرکز مالی لندن قرار دارد. طراحی این برج به عهده معمار اوروگوئه‌ای، رافائل وینیولی بود و در سال ۲۰۱۴ افتتاح شد. یکی از مشکلات بزرگ این ساختمان، تمرکز شدت نور خورشید توسط طراحی محدب آن بر خیابان‌های اطراف بود که موجب افزایش دما به بیش از ۲۰۰ درجه فارنهایت می‌شد و حتی با ذوب شدن بدنه یک خودرو همراه بود. این پدیده به «اشعه‌های مرگ» معروف و در همان سال، پرده آفتاب‌گیر دائمی در طبقات بالایی نصب شد تا مشکل برطرف شود.

پروژه مسکن پروئیت-آیگ / سنت لوئیس

این پروژه مسکن عمومی در دهه ۱۹۵۰ توسط مینورو یاماساکی، معمار برج‌های دوقلوی نیویورک، طراحی شد و شامل ۳۳ ساختمان ۱۱ طبقه بود که بر اساس اصول مدرنیسم و تأثیرپذیری از لوکوربوزیه شکل گرفته بود، اما با گذشت زمان و به‌دلیل نبود نگهداری منظم، پروژه به‌سرعت دچار زوال و در نهایت در سال ۱۹۷۶ تخریب شد.

ال سنتولو / اویدو، اسپانیا

در مرکز شهر اویدو در شمال اسپانیا، ال سنتولو یا خرچنگ عنکبوتی قرار دارد، نامی که مردم محلی به این مرکز همایش طراحی شده توسط سانتیاگو کالاتراوا داده‌اند. پوسته ۲۳۰۰ تنی این ساختمان باز و بسته می‌شود، با این حال مهندسان آن گفته‌اند که نمی‌توانند ایمنی بازدیدکنندگان را هنگام حرکت سازه تضمین کنند. مسائل دیگری نیز به چالش‌ها و هزینه‌های نگهداری این مجموعه افزود و منجر به تعطیلی کامل آن در سال ۲۰۱۹ شد.

کشورهای جهان با بیشترین تعداد خودروهای برقی در سال ۲۰۲۵

خودروهای برقی در حال حاضر با سرعتی چشمگیر در جهان گسترش پیدا کرده‌اند که چین با بیش از ۲۰ میلیون خودرو، پیشگام این روند است. سیاست‌های تشویقی، نوآوری‌های فناورانه و سرمایه‌گذاری‌های گسترده در زیرساخت‌ها، نقش کلیدی در این پیشرفت ایفا کرده‌اند.

کشورهای اروپایی همچون سوئد نشان دادند که سیاست‌های قوی می‌تواند به‌سرعت رشد پذیرش خودروهای برقی کمک کند، در حالی که نروژ به‌دلیل نفوذ بالای سرانه خودروهای برقی در رتبه‌های برتر قرار دارد. سایر کشورها ازجمله کانادا و کره‌جنوبی نیز همراه با آلمان، فرانسه و بریتانیا، در زمره مهم‌ترین بازیگران بازار خودروهای برقی قرار دارند. این روند نشان‌دهنده تحولی بزرگ در حوزه حمل‌ونقل است که به‌سمت استفاده گسترده از خودروهای پاک و پایدار حرکت می‌کند و نشانگر آینده‌ای روشن‌تر برای محیط زیست و کاهش آلاینده‌هاست.

۱۰ کشور برتر جهان از نظر تعداد خودروهای برقی تا پایان سال ۲۰۲۴

چین با داشتن بیشترین تعداد خودروهای الکتریکی تا پایان سال ۲۰۲۴ در جهان پیشتاز است و طبق گزارش جهانی آژانس بین‌المللی انرژی (IEA) درباره چشم‌انداز خودروهای برقی، با حدود ۲۰.۴ میلیون خودروی برقی شامل خودروهای تمام برقی (BEV) و هیبریدی قابل شارژ (PHEV) در صدر قرار دارد. ایالات متحده با حدود ۷ میلیون خودرو برقی در جایگاه دوم و آلمان با ۱.۴ میلیون خودرو در رتبه سوم قرار دارند. پس از آلمان، فرانسه با حدود ۱.۳ تا ۱.۴ میلیون خودرو، بریتانیا با ۱.۳ میلیون، نروژ با ۹۰۰ هزار، هلند با ۵۶۰ هزار، سوئد و کانادا هرکدام با حدود ۵۵۰ هزار، و کره جنوبی با ۵۰۰ هزار خودرو برقی از دیگر کشورهای برتر در این زمینه هستند. به‌طور خلاصه:

چین: حدود ۲۰.۴ میلیون خودرو

آمریکا: حدود ۷ میلیون خودرو

آلمان: حدود ۱.۴ میلیون خودرو

فرانسه: حدود ۱.۳ تا ۱.۴ میلیون خودرو

بریتانیا: حدود ۱.۳ میلیون خودرو

نروژ: حدود ۹۰۰ هزار خودرو

هلند: حدود ۵۶۰ هزار خودرو

سوئد: حدود ۵۵۰ هزار خودرو

کانادا: حدود ۵۵۰ هزار خودرو

کره جنوبی: حدود ۵۰۰ هزار خودرو

از نظر سهم بازار، چین با فروش حدود ۱۱ میلیون خودروی برقی در سال ۲۰۲۴ بزرگ‌ترین بازار جهان را در اختیار دارد. ایالات متحده آمریکا با حمایت‌های مالی و ارائه مدل‌های مقرون‌به‌صرفه در این سال ۱.۶ میلیون خودرو برقی فروخته است. آلمان نیز با ثبت بیش از ۵۰۰ هزار ثبت‌نام خودرو برقی تازه در سال ۲۰۲۳، بزرگ‌ترین بازار خودروهای برقی اروپا پس از ایالات متحده آمریکاست.

از کیپ‌تاون تا شانگهای؛ راهبردهای نوین خلق فرصت‌های شغلی

اشتغال و کارآفرینی شهری در عصر حاضر، در نقطه تلاقی رشد اقتصادی، تحول اجتماعی و پیشرفت فناوری قرار دارد. شهرها به‌عنوان موتورهای نوآوری جهانی، زیست‌بوم‌های منحصربه‌فردی را شکل می‌دهند که در آن‌ها استعداد، سرمایه و ایده‌ها گرد هم می‌آیند و زمینه‌ساز خلق شغل و فعالیت‌های کارآفرینی می‌شوند. شهرهای پیشروی جهان همواره در حال آزمودن و اجرای راهبردهای نوآورانه برای مقابله با چالش‌هایی همچون شوک‌های اقتصادی، بلایای طبیعی، شکاف‌های مهارتی دیجیتال و موانع پایه‌ای هستند تا اقتصاد شهری مقاوم، فراگیر و پایدار را رقم بزنند.

مطالعات نشان می‌دهند که در شهرهای توسعه‌یافته، وجود سازمان‌های باکیفیت نقش کلیدی در موفقیت کارآفرینی دارد، در حالی‌که در شهرهای در حال توسعه، نبود چنین سازمان‌هایی می‌تواند فعالیت‌های کارآفرینی را ناکارآمد یا حتی مضر کند. شهرهایی همچون نیویورک، لندن و سنگاپور با برخورداری از سازمان‌های قوی، زمینه‌ساز کارآفرینی فرصت‌محور و رشد پایدار هستند. در مقابل، شهرهایی در کشورهای در حال توسعه با نرخ بالای کارآفرینی از نوع ضرورت‌محور روبه‌رو هستند که بیشتر ناشی از نبود فرصت‌های شغلی رسمی است.

فناوری‌های دیجیتال و تحول کارآفرینی شهری

فناوری‌های دیجیتال همچون رسانه‌های اجتماعی، پلتفرم‌های موبایلی، رایانش ابری و اینترنت اشیا، دسترسی به دانش، بازار و سرمایه را برای کارآفرینان شهری تسهیل کرده‌اند. این فناوری‌ها موجب ظهور مدل‌های کسب‌وکار جدید در حوزه‌هایی چون فین‌تک، تجارت الکترونیک، سلامت دیجیتال و شهرهای هوشمند شده‌اند.

هم‌زمان، آموزش‌های کارآفرینی نیز دستخوش تحول شده‌اند و هوش مصنوعی در آن‌ها نقش کلیدی ایفا می‌کند. سیستم‌های یادگیری هوشمند می‌توانند آموزش‌های شخصی‌سازی‌شده، بازخورد لحظه‌ای و شبیه‌سازی چالش‌های واقعی را برای کارآفرینان فراهم کنند. شهرهایی همچون شانگهای، برلین و سان‌فرانسیسکو با سرمایه‌گذاری در این حوزه، جریان مستمر استعدادهای دیجیتال را پرورش داده‌اند.

آموزش کارآفرینی در شانگهای با محوریت هوش مصنوعی

شانگهای در سال‌های اخیر مجموعه‌ای از ابتکارات گسترده را برای توسعه زیست‌بوم هوش مصنوعی و آموزش کارآفرینی دیجیتال به اجرا گذاشته است. نخستین خوشه توسعه هوش مصنوعی این شهر در منطقه «شوشوی» شکل گرفته که شامل مراکز تحقیقاتی، پایگاه‌های آزمایشی و پلتفرم‌های خدمات عمومی است.

آموزش نوآوری و کارآفرینی در برلین با ابزارهای هوش مصنوعی

برلین به‌عنوان یکی از قطب‌های نوآوری و کارآفرینی اروپا، در سال‌های اخیر تمرکز ویژه‌ای بر آموزش کارآفرینی با محوریت هوش مصنوعی داشته است. این شهر با برخورداری از زیرساخت‌های بر پایه فناوری، دانشگاه‌های معتبر و اکوسیستم استارت‌آپی پویا، بستری مناسب برای پرورش نسل جدیدی از کارآفرینان دیجیتال فراهم کرده است. دو سازمان «مدرسه کسب‌وکار ای‌اس‌ام‌تی برلین(ESMT Berlin) » و «مرکز کارآفرینی هوش مصنوعی کی. آی. ای. زد (K.I.E.Z).» در این مسیر نقش برجسته‌ای ایفا کرده‌اند.

فراگیری و دسترسی در زیست‌بوم‌های شهری

پلتفرم‌های دیجیتال در سال‌های اخیر به ابزاری قدرتمند برای کاهش نابرابری‌های اجتماعی در شهرها تبدیل شده‌اند. این پلتفرم‌ها با فراهم کردن دسترسی آسان به اطلاعات، آموزش، بازار و منابع مالی، می‌توانند موانعی را که پیش‌تر مانع مشارکت گروه‌های آسیب‌پذیر در اقتصاد شهری بودند، از میان بردارند. برای مثال، زنان خانه‌دار می‌توانند از طریق فروشگاه‌های آنلاین یا شبکه‌های اجتماعی، کسب‌وکار خانگی خود را راه‌اندازی کنند؛ مهاجران می‌توانند بدون نیاز به سرمایه‌گذاری سنگین، خدمات تخصصی خود را در پلتفرم‌های فریلنسینگ عرضه کنند و اقلیت‌های فرهنگی می‌توانند محصولات یا خدمات مبتنی بر هویت خود را به بازارهای گسترده‌تری معرفی کنند.

گذار از شهر آپارتاید به شهر هوشمند فراگیر

شهر کیپ‌تاون در آفریقای جنوبی، با سابقه‌ای پیچیده از نابرابری‌های اجتماعی ناشی از دوران آپارتاید، در دو دهه اخیر تلاش‌های گسترده‌ای برای تبدیل شدن به یک شهر هوشمند، فراگیر و کارآفرین انجام داده است. راهبردهای این شهر در حوزه اشتغال و کارآفرینی دیجیتال، با تمرکز بر عدالت اجتماعی، توسعه زیرساخت‌های فناوری اطلاعات و توانمندسازی گروه‌های محروم، الگویی قابل توجه برای شهرهای در حال توسعه محسوب می‌شود.

تاب‌آوری زیست‌بوم‌های کارآفرینی در بحران‌ها

شهرها در برابر بحران‌هایی همچون رکود اقتصادی، پاندمی‌ها و بلایای طبیعی آسیب‌پذیر هستند. توانایی زیست‌بوم‌های کارآفرینی شهری در مقابله با این بحران‌ها، عامل تعیین‌کننده‌ای در حفظ اشتغال و پویایی اقتصادی است. مطالعات نشان می‌دهند که کیفیت سازمان‌ها و کمک‌های خارجی نقش مهمی در بازیابی کارآفرینی پس از بحران دارند.

علاوه‌بر سازمان‌ها، سرمایه اجتماعی، تجربه قبلی، بلندپروازی و انعطاف‌پذیری فردی نیز عوامل مؤثری در تاب‌آوری کارآفرینان شهری هستند. شبکه‌های اجتماعی متراکم، تنوع مهارتی و جریان سریع اطلاعات در شهرها، به بازیابی و سازگاری کمک می‌کنند. فناوری‌های دیجیتال نیز با امکان دورکاری، ارائه خدمات آنلاین و تغییر سریع مدل کسب‌وکار، تاب‌آوری را افزایش می‌دهند.

ورزشگاه طلایی مراکش؛ پیوندی از فرهنگ، فناوری و طبیعت

در شهر رباط، پایتخت مراکش، ورزشگاه جدید «شاهزاده مولای عبدالله» با ظرفیت ۶۸ هزار و ۷۰۰ نفر توسط شرکت بین‌المللی پاپولوس طراحی و در مدت زمان بی‌سابقه‌ای تنها طی ۲۴ ماه ساخته شده است. این مجموعه با نمایی طلایی و درخشان، از ۱۹ هزار و ۲۰۰ مثلث آلومینیومی با ابعاد متفاوت تشکیل شده است که با ۷۰ کیلومتر نوار ال‌ای‌دی پوشانده شده‌اند. نمای هندسی نورپردازی‌شده ورزشگاه، با الهام از خیابان‌های نخل‌کاری‌شده رباط و هنر سنتی مراکش، هنگام غروب به منظره‌ای نورانی و چشم‌نواز تبدیل می‌شود و جلوه‌ای نمادین از پیوند فرهنگ و فناوری را به نمایش می‌گذارد.

سکوهای جنوبی ورزشگاه با طراحی دو طبقه و ظرفیت ۲۳ هزار نفر، یکی از بزرگ‌ترین بخش‌های هواداری در آفریقا را تشکیل می‌دهند. این ساختار به‌گونه‌ای طراحی شده است که انرژی جمعیت را به دیواری صوتی تبدیل و ارتباطی مستقیم میان هواداران و زمین مسابقه ایجاد می‌کند. جایگاه‌های ویژه و تشریفاتی به‌صورت حلقه‌ای U شکل در بخش‌های شرقی و غربی، اطراف زمین را در بر گرفته‌اند و امکانات رفاهی و دیداری ممتازی را برای تماشاگران فراهم می‌کنند.

ورزشگاه در امتداد کمربند سبز شهر و در مجاورت درختان اکالیپتوس قرار گرفته و به‌گونه‌ای طراحی شده است که با بافت طبیعی و شهری رباط پیوندی نمادین برقرار کند. یکی از ویژگی‌های برجسته این پروژه، اتصال مستقیم آن به ایستگاه راه‌آهن جدید شهر است. میدان ورودی ورزشگاه به‌عنوان فضای عمومی طراحی شده است و بستری برای تعامل اجتماعی و فعالیت‌های شهری خارج از رویدادهای ورزشی فراهم می‌کند. مسیرهای پیاده‌روی، دوچرخه‌سواری و حمل‌ونقل عمومی به‌صورت یکپارچه در طراحی لحاظ شده‌اند تا وابستگی به خودروهای شخصی کاهش پیدا کند و ترافیک شهری کنترل شود.

از منظر زیست‌محیطی، ورزشگاه شاهزاده مولای عبدالله با بهره‌گیری از مصالح سبک و قابل بازیافت همچون آلومینیوم و استفاده گسترده از نورپردازی ال‌ای‌دی کم‌مصرف، تلاش کرده است ردپای کربن خود را به حداقل برساند. طراحی نمای طلایی آن نه‌تنها جلوه‌ای زیبایی‌شناسانه دارد، بلکه به‌عنوان یک لایه‌ی تنظیم‌کننده دما عمل می‌کند و با کاهش جذب گرما، مصرف انرژی برای تهویه را کاهش می‌دهد. سیستم‌های مدیریت آب باران، فضای سبز اطراف و استفاده از فناوری‌های هوشمند در کنترل روشنایی و تهویه، در راستای اهداف پایداری و حفظ محیط‌زیست در این پروژه اجرا شده‌اند.

این ورزشگاه مطابق با استانداردهای فیفا طراحی شده و آماده میزبانی مسابقات تا مرحله نیمه‌نهایی جام جهانی ۲۰۳۰ و همچنین افتتاحیه، نیمه‌نهایی و فینال جام ملت‌های آفریقا ۲۰۲۵ است. فراتر از فوتبال، این مجموعه به‌عنوان یک فضای شهری چندمنظوره عمل می‌کند و نقش مهمی در تقویت زیرساخت‌های فرهنگی و اجتماعی رباط ایفا خواهد کرد.

گران‌ترین کشورهای جهان برای زندگی در سال ۲۰۲۵

زندگی در خارج از کشور برای بسیاری جذاب است، اما هزینه‌های روزمره زندگی یکی از مهم‌ترین مسائلی است که پیش از مهاجرت باید بررسی شود. قیمت‌های بالا در حوزه اجاره مسکن، خوراک، خدمات و سایر هزینه‌ها، می‌تواند بار مالی زیادی را بر ساکنان تحمیل کند. بنابراین آگاهی از مکان‌هایی که بیشترین هزینه زندگی را دارند، به برنامه‌ریزی بهتر مهاجران و مسافران کمک می‌کند. هزینه‌های زندگی در سراسر جهان متغیر است و تحت‌تأثیر عواملی همچون میزان دستمزدها، تقاضای مسکن، وابستگی به واردات و نظام مالیاتی قرار دارد. بعضی از شهرها و کشورها خدمات لوکس و رفاه بالا ارائه می‌دهند، در حالی که بعضی دیگر گزینه‌های مقرون‌به‌صرفه‌تری در اختیار ساکنان قرار می‌دهند.

شاخص هزینه زندگی نام‌بئو (Numbeo) در سال ۲۰۲۵، هزینه‌های زندگی در هزاران مکان در سراسر جهان را نسبت به شهر نیویورک (با ارزش پایه ۱۰۰) مقایسه می‌کند. نمره‌هایی بالاتر از ۱۰۰ نشان‌دهنده گران‌تر بودن زندگی در آن نقاط نسبت به نیویورک است. بر اساس گزارش میانی سال ۲۰۲۵، ده منطقه‌ای که در ادامه ذکر می‌شود گران‌ترین نقاط جهان هستند.

جزایر کیمن (Cayman Islands)

جزایر کیمن در صدر جدول گران‌ترین نقاط جهان، به‌دلیل مزایای مالیاتی و اقتصاد مالی قوی، توجه ثروتمندان و مهاجران را جلب کرده است. هزینه‌های مسکن، خوراک و دیگر موارد روزمره بسیار بالاست. کسانی که توان مالی دارند، از امکانات لوکس، سواحل بکر و شرایط اقتصادی پایدار بهره‌مند می‌شوند.

سوئیس (Switzerland)

سوئیس نیز از دیگر کشورهای گران‌قیمت جهان است و با شهرهایی همچون زوریخ، ژنو، بازل و لوزان، کشوری با اجاره بالا، مالیات زیاد و هزینه کلی زندگی گران است، اما زیرساخت‌های عالی، خدمات سلامت برجسته و کیفیت زندگی بالا موجب می‌شود ساکنان هزینه‌های زیاد را متحمل شوند. ترکیب زیبایی طبیعی، خدمات عمومی قوی و اقتصاد پایدار، سوئیس را به مقصدی امن و با کیفیت تبدیل می‌کند.

ایسلند (Iceland)

ایسلند به‌شدت به واردات وابسته است و همین موضوع قیمت خوراکی‌ها و سوخت را در آن بالا می‌برد. رستوران‌های ریکیاویک گران‌تر از نیویورک هستند. با این وجود ایسلند یکی از امن‌ترین و شادترین کشورهای جهان محسوب می‌شود و منظره‌های طبیعی خیره‌کننده، فرهنگ جذاب و سیستم بهداشتی عالی، آن را برای مهاجران و مسافران جذاب نگه می‌دارد. طبیعت استثنایی و جامعه کوچک و مهمان‌نواز این کشور، جذابیت آن را افزایش داده است.

باهاما (Bahamas)

باهاما در منطقه کارائیب سبک زندگی استوایی و سواحل زیبا ارائه می‌دهد، اما مناطقی همچون ناسائو به‌دلیل اجاره بالا و تقاضای گردشگری هزینه‌های زیادی دارند. هزینه‌های روزمره نیر در این منطقه بسیار بالاست و با وجود زندگی مفرح در کنار دریا، ساکنان باید هزینه‌های بالای خدمات رفاهی و کالاهای وارداتی را متحمل شوند.

سنگاپور (Singapore)

سنگاپور به‌عنوان مرکز مالی مهم آسیا، به‌دلیل تراکم بالا و محدودیت زمین، با قیمت‌های سرسام‌آور مسکن و مالکیت خودرو روبه‌روست، با این حال حمل‌ونقل عمومی کارآمد و به‌نسبت ارزان و مراکز غذایی ارزان‌قیمت همچون هاوکر سنترها، به کاهش بخشی از هزینه‌های زندگی در این دولت-شهر کمک می‌کنند. سنگاپور به‌دلیل سبک زندگی جهانی، مدارس بین‌المللی و فرصت‌های شغلی فراوان، مورد توجه متخصصان سراسر جهان است.

نروژ (Norway)

شهرهای بزرگ نروژ همچون اسلو، برگن و تروندهایم هزینه‌های مسکن، خوراک و رستوران بالایی دارند، اما خدمات عمومی عالی، امنیت و دسترسی به مناظر طبیعی جذاب، کیفیت زندگی بالایی را در آن ایجاد می‌کند. حقوق بالا و سیستم رفاه قوی هزینه‌های بالای زندگی در نروژ را تا حدی جبران می‌کند.

دانمارک (Denmark)

کپنهاگ به‌عنوان یکی از ۱۵ شهر گران جهان، موجب شده است که هزینه‌های کلی دانمارک بالا باشد. مالیات‌ها و قیمت رستوران‌ها نیز در دانمارک بسیار بالاست، ولی سیستم گسترده حمایت اجتماعی، خدمات بهداشتی با کیفیت و حمل‌ونقل عمومی عالی، سطح زندگی را در آن قابل قبول نگه می‌دارد. برنامه‌ریزی شهری پایدار و زندگی فرهنگی غنی نیز به جذابیت این کشور می‌افزاید.

لوکزامبورگ (Luxembourg)

اقتصاد قدرتمند لوکزامبورگ، موجب افزایش قیمت‌ها برای خوراکی، رستوران‌ها و خدمات شده است، اما درآمدهای بالاتر تا حدی این هزینه‌ها را جبران می‌کند. سیستم بهداشت خوب، حمایت اجتماعی قوی و ترکیب زیرساخت‌های مدرن با جذابیت تاریخی، کیفیت بالای زندگی را با اندازه‌های شهرهای قابل کنترل به ارمغان می‌آورد.

هنگ‌کنگ (Hong Kong)

هنگ‌کنگ کشوری پرجنب‌وجوش با اقتصاد پویا و فرصت‌های کاری فراوان است که به‌دلیل محدودیت زمین و تراکم جمعیت، هزینه اجاره و مسکن در آن بسیار بالاست. غذا خوردن در رستوران‌های معمولی می‌تواند مقرون‌به‌صرفه باشد، اما در مجموع هزینه‌های زندگی در آن بالا باقی می‌ماند. این شهر به‌دلیل فرصت‌های شغلی بی‌نظیر و جمعیت بین‌المللی فراوان محبوب است، هرچند فضای زندگی کوچکی دارد و تراکم شهری زیاد است.

جزایر گورنزی (Guernsey)

جزایر گورنزی، یکی از مناطق خودگردان تاج بریتانیا در جزایر کانال (مجموعه جزایری در دریای مانش)، با چشم‌اندازهای زیبا و خانه‌های لوکس شناخته می‌شود. در شهر اصلی این منطقه، سنت پیتر پورت، خانه‌هایی میلیون دلاری وجود دارد و هرچند اجاره، خوراکی‌ها و هزینه‌های غذا خوردن در آن بسیار زیاد است، هنوز کمتر از نیویورک محسوب می‌شود. این جزیره با فضای آرام مقصدی دلپذیر برای افرادی است که به‌دنبال آرامش، امنیت و فرهنگ محلی هستند.

به این ترتیب کشورهای جزیره‌ای همچون جزایر کیمن، باهاما و گورنزی به‌دلیل محدودیت زمین، وابستگی به واردات و گردشگری ازجمله کشورهای گران و پرهزینه برای زندگی محسوب می‌شوند و کشورهای اسکاندیناوی و سوئیس ترکیبی از دستمزدهای بالا و هزینه‌های زندگی گران را دارند.

مراکز مالی جهانی همچون سنگاپور و هنگ‌کنگ نیز به‌دلیل تقاضای شدید برای مسکن و فرصت‌های شغلی فراوان، هزینه‌های بالایی دارند، با این حال این مناطق کیفیت زندگی بالا، امنیت و خدمات عمومی عالی ارائه می‌دهند. مزایای مالی یا حقوق بالاتر در بعضی از این مکان‌های گران نیز بخشی از جبران هزینه‌های زندگی است. آگاهی از این هزینه‌ها به مهاجران و مسافران کمک می‌کند تا تصمیمات بهتری درباره سبک زندگی، محل اقامت و هزینه‌های روزمره اتخاذ کنند.

از استانبول تا ملبورن؛ شهرهایی که می‌شنوند

موضوعاتی که بیشتر در اولویت طراحی و مدیریت شهری قرار می‌گیرد، ساختمان‌ها، خیابان‌ها، نورها و رنگ‌ها هستند، اما آنچه شنیده می‌شود نیز همان‌قدر مهم و گاه تأثیرگذارتر است. صدا، چه به‌صورت نویز مزاحم و چه به‌عنوان موسیقی زندگی شهری، بخشی جدایی‌ناپذیر از تجربه شهروندان و زندگی شهری است. مفهوم چشم‌انداز صوتی در سال‌های اخیر وارد مدیریت شهری شده است.

چشم‌انداز صوتی به معنای درک و ساماندهی صداهای محیطی در فضاهای شهری است که به جای حذف صدا، بر کیفیت و ترکیب آن تمرکز دارد. این مفهوم به شهرها امکان می‌دهد تا با طراحی شنیداری، تجربه زیستی شهروندان را بهبود بخشند و صدا را به‌عنوان بخشی از هویت و عملکرد فضا در نظر بگیرند. شهرهایی همچون آمستردام، توکیو و ملبورن تلاش کرده‌اند تا با تکیه بر این رویکرد، صدای شهر را نه‌تنها کنترل، بلکه طراحی کنند.

طراحی آکوستیک شهری؛ معماری شنیداری برای آسایش روانی

در بسیاری از کلان‌شهرهای جهان، آلودگی صوتی به یکی از مسائل جدی و تأثیرگذار بر سلامت عمومی تبدیل شده است. برخلاف آلودگی هوا که قابل مشاهده و اندازه‌گیری است، آلودگی صوتی پدیده‌ای نامرئی اما بسیار مخرب است که تأثیرات آن به‌تدریج و در بلندمدت ظاهر می‌شود. منابع اصلی این نوع آلودگی شامل ترافیک سنگین، فعالیت‌های صنعتی، عملیات ساختمانی، تجمعات انسانی و سیستم‌های صوتی شهری همچون بلندگوهای تبلیغاتی یا هشدارهای حمل‌ونقل عمومی هستند.

در شهرهایی همچون نیویورک، تهران و دهلی نو، آلودگی صوتی به‌عنوان یکی از شاخص‌های مهم کیفیت زندگی شهری مورد بررسی قرار گرفته و در برنامه‌ریزی‌های شهری لحاظ شده است. در پاسخ به این چالش، مدیریت شهری نوین تلاش می‌کند تا با بهره‌گیری از راهکارهای مهندسی و طراحی، میزان آلودگی صوتی را کاهش دهد. از جمله این اقدامات می‌توان به نصب دیوارهای جاذب صدا در کنار بزرگراه‌ها، استفاده از پوشش‌های گیاهی متراکم برای فیلتر صوتی، محدودسازی تردد خودروها در ساعات خاص و طراحی فضاهای عمومی با در نظر گرفتن جریان صوتی اشاره کرد. این رویکردها نه‌تنها به کاهش نویز کمک می‌کنند، بلکه تجربه زیستی شهروندان را نیز بهبود می‌بخشند.

مفهوم «طراحی آکوستیک شهری» یا «معماری شنیداری»، به‌عنوان رویکردی نوین در برنامه‌ریزی شهری مطرح شده است. این دیدگاه بر این اساس شکل گرفته است که کیفیت شنیداری فضاهای شهری، به‌اندازه کیفیت بصری آن‌ها اهمیت دارد و می‌تواند بر رفتار، احساس و تعاملات اجتماعی شهروندان تأثیرگذار باشد. در این روش، عناصر مختلف طراحی شهری از مصالح ساختمانی گرفته تا فرم‌های معماری، پوشش‌های گیاهی و چیدمان مبلمان شهری به‌گونه‌ای انتخاب و ترکیب می‌شوند که بازتاب و انتشار صدا را کنترل و محیطی آرام‌تر و دلپذیرتر ایجاد کنند.

هویت صوتی محله‌ها

هر محله شهری، صداهای خاص خود را دارد—از صدای ناقوس کلیسا در پاریس گرفته تا اذان در محله‌های استانبول، یا موسیقی خیابانی در کوچه‌های هاوانا. این صداها بخشی از حافظه جمعی ساکنان هستند و به شکل‌گیری هویت محله کمک می‌کنند. در بعضی شهرها، پروژه‌هایی برای ثبت و حفظ این صداها اجرا شده‌اند. برای مثال، در سال ۲۰۱۶، دانشگاه بیلگی استانبول با همکاری شهرداری منطقه فاتح، پروژه‌ای با عنوان «نقشه صوتی استانبول» را آغاز کرد که هدف آن، ثبت و مستندسازی صداهای نمادین محله‌های تاریخی همچون سلطان‌احمد، بالات و اسکودار بود.

پروژه چشم‌انداز صوتی شهری آمستردام

شهر آمستردام در فاصله سال‌های ۲۰۱۷ تا ۲۰۲۰ میزبان یکی از نوآورانه‌ترین پروژه‌های طراحی شنیداری شهری بود. این طرح با عنوان «چشم‌انداز صوتی شهرهای جهان» و با همکاری مؤسسه پژوهشی آساسنس و دانشگاه خنت بلژیک اجرا شد و از سوی بنیاد هد ژنویت مورد حمایت مالی قرار گرفت. این پروژه با هدف ثبت، تحلیل و طبقه‌بندی صداهای محیطی در فضاهای شهری شکل گرفت تا بستری علمی و کاربردی برای طراحی آکوستیک شهرها فراهم شود.

طراحی آکوستیک ایستگاه‌های متروی توکیو

شهر توکیو با بیش از هشت میلیون سفر روزانه در شبکه مترو، یکی از پرترددترین سیستم‌های حمل‌ونقل عمومی جهان را در اختیار دارد. این حجم عظیم از تردد، همراه با حرکت سریع قطارها، اعلام‌های صوتی مکرر و ازدحام انسانی، منجر به سطح بالایی از نویز محیطی در ایستگاه‌ها شده بود. در پاسخ به این چالش، از سال ۲۰۱۵ پروژه‌ای جامع با هدف بهبود کیفیت شنیداری در ایستگاه‌های مترو آغاز شد که توسط مؤسسه طراحی شهری ژاپن و شرکت راه‌آهن توکیو هدایت شد.

هدف اصلی این طرح، کاهش نویزهای مزاحم و ارتقای تجربه شنیداری مسافران بود. این شامل سه محور اصلی می‌شد:

کاهش نویز ناشی از حرکت قطارها و اصطکاک با ریل‌ها

بهینه‌سازی سیستم‌های اعلام صوتی برای جلوگیری از خستگی شنیداری

کنترل بازتاب و انتشار صدا در فضاهای بسته و پرجمعیت ایستگاه‌ها

پارک‌های درمانی و طراحی سکوت شهری در ملبورن

شهر ملبورن از سال ۲۰۱۸ اجرای پروژه‌ای بلندمدت با عنوان «بازطراحی چشم‌انداز صوتی شهری» را آغاز کرد که تمرکز اصلی آن بر ایجاد فضاهای آرامش‌بخش در دل شهر و کاهش آلودگی صوتی در محیط‌های عمومی بود. این پروژه با همکاری شورای شهر ملبورن و مؤسسه طراحی هوشمند شهری شکل گرفت و هدف آن ارتقای کیفیت شنیداری شهروندان از طریق مداخله در طراحی فضاهای شهری بود.

شاهکارهای مهندسی مدرن که باید از نزدیک دید

شاهکارهای مهندسی مدرن جهان علاوه‌بر جنبه فنی و علمی، گردشگران را با مناظر طبیعی و فرهنگی جذاب در کشورها و شهرهای مختلف آشنا می‌کنند و سفر به آن‌ها فرصتی بی‌نظیر برای تجربه ترکیبی از هنر مهندسی و زیبایی‌های طبیعی است. در ادامه به معرفی ۱۰ شاهکار مهندسی مدرن دنیا می‌پردازیم که باید از نزدیک دید تا باور کرد. در حالی که آثار تاریخی همچون کلیساهای گوتیک و دیوار بزرگ چین همچنان جذابیت ویژه خود را دارند، شاهکارهای مهندسی معاصر نیز نمایانگر توانایی و خلاقیت بی‌نظیر انسان‌ها در قرن بیست‌ویکم هستند و چشم‌اندازهای حیرت‌آوری ارائه می‌دهند.

پل اورسوند، دانمارک / سوئد

پل اورسوند با طول ۷.۸ کیلومتر در بخش پل و ۴ کیلومتر تونل به‌همراه جزیره مصنوعی، از برجسته‌ترین شاهکارهای مهندسی است که کپنهاگ و مالمو را به هم متصل می‌کند. عبور با خودرو حدود ۲۰ دقیقه طول می‌کشد و مسیر ترکیبی از پل و تونل است. بهترین دیدنی‌ها در پارک ساحلی آماگر و دید پل اورسوند در سوئد قرار دارد.

راه‌آهن چیانگ‌های-تبت، چین

این راه‌آهن ۱۹۵۶ کیلومتری از شینینگ به لاسا در ارتفاعات بسیار بالا عبور می‌کند و با ایستگاهی در ارتفاع ۵۰۶۸ متر، بلندترین راه‌آهن جهان است. سفر تمام این مسیر ۲۱ ساعت طول می‌کشد و مناظر طبیعتی شامل کوه‌ها، دریاچه‌ها و گله‌های یاک قابل مشاهده است.

پل میلئو، فرانسه

بلندترین پل کابلی جهان با ارتفاع ۳۴۳ متر و طول ۲۴۶۰ متر که دره تارن را در جنوب فرانسه می‌پوشاند. بازدیدکنندگان می‌توانند از ایستگاه‌های بازدید و تورهای محدود به داخل پل و سازه‌های زیرین بازدید کنند. روستاهای اطراف نیز مناظر زیبایی ارائه می‌دهند.

سازه‌های دلتا، هلند

این مجموعه عظیم از سدها، بندها و سامانه‌های حفاظت از طغیان آب، بزرگ‌ترین سیستم حفاظت سیل جهان است. از جمله جاذبه‌های دیدنی این سازه‌ها می‌توان به سد طوفانی شرقی شلت به طول ۹ متر اشاره کرد و بازدید از نمایشگاه‌های تفصیلی در پارک دلتا امکان‌پذیر است.

سد ایتایپو، برزیل / پاراگوئه

یکی از بزرگترین سدهای آبی دنیا با طول ۷.۲ کیلومتر که بخش عمده‌ای از برق پاراگوئه و بخش بزرگی از برق برزیل را تأمین می‌کند. بازدید از این سد تنها از طریق تورهای سازمان‌دهی‌شده مجاز و بخش‌هایی مشخص از داخل سد قابل بازدید است.

برج خلیفه، امارات متحده عربی

بلندترین سازه دنیا به ارتفاع ۸۲۹.۸ متر شامل ۱۶۳ طبقه، طولانی‌ترین آسانسور و بالاترین رستوران جهان است. بازدیدکنندگان می‌توانند به سکوی دید در طبقه ۱۴۸ بروند و چشم‌انداز ۳۶۰ درجه‌ای از شهر دبی داشته باشند.

مرکز تحقیقاتی سرن، سوئیس

این مرکز بزرگترین آزمایشگاه فیزیک ذرات جهان با پروژه مشترک ۲۴ کشور و تونل زیرزمینی ۲۷ کیلومتری‬ برخورددهنده‬ هادرونی بزرگ (Large Hadron Collider)‏ است. بازدیدکنندگان می‌توانند از نمایشگاه‌های تعاملی، برنامه‌های علمی و کارگاه‌های آموزشی این مرکز بهره‌مند شوند.

کانال پاناما، پاناما

کانالی به طول ۸۲ کیلومتر که اقیانوس اطلس و آرام را به‌هم وصل می‌کند. مرکز بازدید میرفلورس در پاناما سیتی نقطه‌ای برای مشاهده عبور کشتی‌ها است و بازدیدکنندگان می‌توانند از موزه‌ها و مراکز آموزشی مرتبط بازدید کنند.

کارخانه گروه بی‌ام‌دبلیو، آلمان

کارخانه اصلی بی‌ام‌دبلیو در مونیخ، مجهز به سیستم‌های خودکار پیشرفته است و از سال ۲۰۲۷ تنها خودروهای الکتریکی تولید خواهد کرد. تور بازدید از خط تولید، موزه و مرکز نمایش بی‌ام‌دبلیو انجام می‌شود.

کارخانه تولید بوئینگ اورویت، آمریکا

بزرگ‌ترین کارخانه تولید هواپیما در جهان، واقع در حومه سیاتل، مکانی است که هواپیماهای بوئینگ ۷۷۷ در آن ساخته می‌شوند. بازدیدکنندگان می‌توانند تورهای ۸۰ دقیقه‌ای در این کارخانه داشته باشند و از موزه هواپیمایی سیاتل دیدن کنند.

تحول در مدیریت پسماند شهری؛ از ربات‌های گروهی تا هوش مصنوعی سبز

با رشد سریع جمعیت در مناطق شهری و گسترش افقی شهرها، مدیریت پسماند به یکی از چالش‌های اساسی و چندوجهی برای شهرهای مدرن تبدیل شده است. این فرایند شامل مراحل پیچیده‌ای از جمله جمع‌آوری، تفکیک، حمل‌ونقل، پردازش و دفع زباله است که نیازمند هماهنگی دقیق و زیرساخت‌های کارآمد است. روش‌های سنتی که بر جمع‌آوری متمرکز، تفکیک دستی و دفن زباله در محل تکیه دارند، به‌دلیل مصرف بالای منابع و ناتوانی در پاسخ‌گویی به رشد جمعیت دیگر پاسخ‌گوی نیازهای روزافزون شهری نیستند و با مشکلاتی چون هزینه‌های بالا، آسیب‌های زیست‌محیطی و نابرابری در دسترسی به خدمات مدیریت پسماند روبه‌رو شده‌اند. این شرایط ضرورت بازنگری در رویکردهای موجود و حرکت به‌سوی راهکارهای نوآورانه و پایدار را بیش از پیش آشکار کرده است.

موجی از نوآوری‌های بر پایه فناوری در حال تغییر چشم‌انداز مدیریت پسماند شهری است و شهرهای پیشروی جهان در حال آزمودن راهکارهایی نوین از ربات‌های گروهی خودران گرفته تا الگوریتم‌های هوش مصنوعی سبز و ماشین‌های تفکیک پیشرفته، برای مقابله با بحران پسماند هستند.

ربات‌های گروهی خودران؛ تجربه کمبریج آمریکا

یکی از نوآورانه‌ترین راهکارها در مدیریت پسماند شهری، استفاده از ربات‌های گروهی خودران است. پژوهشگران با الهام از رفتارهای جست‌وجوی غذا در طبیعت، سامانه‌ای بر پایه «جمع‌آوری چندنقطه‌ای» طراحی کرده‌اند که در آن گروهی از ربات‌ها به‌صورت غیرمتمرکز در محیط شهری حرکت و زباله‌ها را از سطل‌های پراکنده به مراکز پردازش منتقل می‌کنند. این ربات‌ها با استفاده از مدل‌های چندلایه، محیط شهری، زیرساخت‌های پسماند و عملکرد خود را شبیه‌سازی می‌کنند و از شیوه‌ای موسوم به «هماهنگی استیگمرژیک» بهره می‌برند که به معنای ارتباط غیرمستقیم از طریق نشانه‌های محیطی مشابه «فرومون‌ها» در حشرات است. این روش امکان تطبیق سریع با شرایط متغیر شهری، همچون تراکم جمعیت، رویدادهای محلی یا تغییرات فصلی را فراهم می‌کند.

در شهر کمبریج ایالت ماساچوست آمریکا، داده‌های واقعی سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) برای شبیه‌سازی استقرار «وسایل نقلیه الکتریکی شارژی (PEV)» به‌کار گرفته شده‌اند؛ این وسایل سه‌چرخه‌های خودرانی هستند که قابلیت حرکت در مسیرهای دوچرخه‌سواری را دارند و برای جمع‌آوری زباله در مناطق شهری طراحی شده‌اند.

هوش مصنوعی سبز؛ معماری هوشمند برای اقتصاد چرخشی شهری

در مسیر تحول مدیریت پسماند شهری، هوش مصنوعی و یادگیری ماشین به ابزارهایی کلیدی برای طراحی و بهینه‌سازی سامانه‌های پایدار شهری تبدیل شده‌اند. در این میان، مفهوم «هوش مصنوعی سبز» به‌عنوان چهارچوبی چندلایه و کم‌مصرف مطرح شده است که با بهره‌گیری از الگوریتم‌های پیشرفته، ارزیابی چرخه عمر مواد و مدل‌های بهینه‌سازی، به افزایش بازیابی منابع و کاهش ضایعات کمک می‌کند. این معماری به‌گونه‌ای طراحی شده است که با دستگاه‌های اینترنت اشیا، زیرساخت‌های ابری و شبیه‌سازی‌های دوقلوی دیجیتال به‌صورت یکپارچه تعامل داشته باشد.

سنگاپور؛ پیشگام در پیاده‌سازی هوش مصنوعی سبز

یکی از نمونه‌های عملی مفهوم «هوش مصنوعی سبز» در مدیریت پسماند شهری، شهر سنگاپور است که با بهره‌گیری از فناوری‌های نوین، سامانه‌ای هوشمند و مقیاس‌پذیر برای جمع‌آوری، تفکیک و بازیافت زباله طراحی کرده است. این معماری چندلایه با دستگاه‌های اینترنت اشیا، زیرساخت‌های ابری و شبیه‌سازی‌های دوقلوی دیجیتال به‌صورت یکپارچه تعامل دارد و امکان تصمیم‌گیری لحظه‌ای و بهینه‌سازی منابع را فراهم می‌کند.

تفکیک هوشمند پسماند با یادگیری عمیق

یکی از چالش‌های اساسی در مدیریت پسماند، تفکیک دقیق زباله در مبدأ است که نقش حیاتی در افزایش نرخ بازیافت و کاهش دفن زباله دارد. سیستم‌های سنتی تفکیک دستی یا مبتنی بر حسگر، با محدودیت‌هایی در دقت، سرعت و انعطاف‌پذیری روبه‌رو هستند. در پاسخ به این چالش، سامانه «ConvoWaste» معرفی شده است که از شبکه‌های عصبی پیچشی عمیق و پردازش تصویر پیشرفته برای تفکیک خودکار زباله استفاده می‌کند و یکی از نمونه‌های پیشرفته در حوزه مدیریت پسماند شهری مبتنی بر هوش مصنوعی است که با هدف افزایش دقت، سرعت و بهره‌وری در فرایند تفکیک زباله طراحی شده است.

سوئیس پیشتاز جهانی در بازیافت زباله‌های الکترونیکی

زباله‌های الکترونیکی یا همان E-waste امروزه به یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های زیست‌محیطی جهان تبدیل شده است. وسایل الکترونیکی قدیمی، خراب یا از رده خارج مانند تلویزیون‌ها، رایانه‌ها، چاپگرها، کنسول‌های بازی و سایر تجهیزات دیجیتال پس از پایان عمر مفید خود اغلب به جای بازیافت، در انبارها و پارکینگ‌های منازل انباشته می‌شوند یا در بدترین حالت، سر از محل‌های دفن زباله درمی‌آورند. طبق گزارش سازمان ملل، سالانه بیش از ۶۲ میلیون تن زباله الکترونیکی در جهان تولید می‌شود، اما کمتر از ۲۳ درصد از آن به طور رسمی جمع‌آوری و بازیافت می‌گردد؛ آماری که زنگ خطر جدی برای آینده زمین به شمار می‌رود.

روز جهانی زباله‌های الکترونیکی با هدف آگاه‌سازی عمومی و ترویج رفتارهای مسئولانه در زمینه خرید، استفاده و دفع تجهیزات الکترونیکی هر سال برگزار می‌شود. نخستین بار در سال ۲۰۱۸ «انجمن زباله‌های تجهیزات الکتریکی و الکترونیکی» (WEEE Forum) این روز را پایه‌گذاری کرد تا توجه جهانیان را به خطرات ناشی از انباشت زباله‌های دیجیتال جلب کند. این انجمن که متشکل از ده‌ها سازمان فعال در بیش از ۲۰ کشور است، مأموریت دارد تا از طریق همکاری‌های بین‌المللی، بازیافت اصولی را جایگزین دفن و سوزاندن زباله‌های الکترونیکی سازد.

در تازه‌ترین گزارش جهانی «پایش زباله‌های الکترونیکی ۲۰۲۴»، اروپا با نرخ بازیافت ۴۲.۸ درصد در صدر مناطق جهان قرار دارد، در حالی که آفریقا کمتر از یک درصد از پسماندهای الکترونیکی خود را به‌طور رسمی بازیافت می‌کند. در میان کشورهای اروپایی، سوئیس به‌عنوان پیشگام جهانی در مدیریت و بازیافت زباله‌های الکترونیکی شناخته می‌شود. پس از آن، کشورهای نروژ و سوئد نیز در رده‌های بالای فهرست قرار دارند.

موفقیت سوئیس در این زمینه نتیجه مجموعه‌ای از سیاست‌های سختگیرانه زیست‌محیطی، فرهنگ مشارکت مردمی و فناوری پیشرفته است. در این کشور، تولیدکنندگان بر اساس قانون «مسئولیت توسعه‌یافته تولیدکننده» (EPR) موظف‌اند محصولات خود را پس از پایان عمر مفید جمع‌آوری و بازیافت کنند. علاوه بر این، فروشگاه‌ها و مراکز توزیع لوازم الکترونیکی موظف‌اند وسایل کهنه را از خریداران بازپس بگیرند تا فرآیند بازیافت به‌صورت سیستماتیک انجام شود.

در نروژ و سوئد نیز نظام بازیافت به شکلی هوشمند و کارآمد عمل می‌کند. وجود زیرساخت‌های فناورانه برای تفکیک و استخراج مواد ارزشمند مانند فلزات کمیاب، موجب شده است که بخش قابل‌توجهی از زباله‌های الکترونیکی به چرخه تولید بازگردند. این کشورها با آموزش عمومی و تسهیل فرایند تحویل تجهیزات کهنه، توانسته‌اند الگوی موفقی از اقتصاد چرخشی ارائه دهند.

با وجود این پیشرفت‌ها، چالش جهانی همچنان پابرجاست. طبق داده‌های سازمان ملل، تنها یک درصد از عناصر نادر خاکی مورد استفاده در صنایع فناوری از بازیافت تأمین می‌شود. در حالی که تقاضا برای ابزارهای الکترونیکی روزبه‌روز افزایش می‌یابد، سهم کشورهای در حال توسعه از امکانات بازیافت بسیار ناچیز است و بخش زیادی از زباله‌های الکترونیکی جهان به‌صورت غیررسمی در این مناطق سوزانده یا دفن می‌شود.

کارشناسان محیط‌زیست تأکید دارند که مقابله با بحران زباله‌های الکترونیکی نیازمند همکاری جهانی است. مردم باید در خرید تجهیزات جدید دقت بیشتری به خرج دهند، محصولات بادوام‌تر انتخاب کنند و وسایل مستعمل خود را تنها به مراکز دارای مجوز تحویل دهند. در کنار آن، دولت‌ها و شرکت‌های تولیدکننده نیز باید با طراحی پایدارتر محصولات، کاهش مصرف منابع اولیه و سرمایه‌گذاری در فناوری‌های بازیافت، مسئولیت خود را ایفا کنند.

پیشتازی شبکه ریلی ایران در مقایسه با جهان + اینفوگرافی

چین در سال ۲۰۲۵ پیشتاز جهان در حوزه راه‌آهن پرسرعت است و با بیش از ۴۰ هزار مایل خطوط پرسرعت، بخش گسترده‌ای از شبکه جهانی حمل‌ونقل ریلی پرسرعت را در اختیار دارد. این کشور بیش از ۲۵ هزار مایل از این خطوط را در حال بهره‌برداری، حدود ۸ هزار مایل در دست ساخت و حدود ۷ هزار مایل دیگر نیز برای توسعه در برنامه‌های آتی دارد.

چین این زیرساخت بزرگ را به‌عنوان ابزاری برای رشد اقتصادی و همگرایی شهرها به‌کار گرفته و همین موضوع منجر شده است تعداد فرودگاه‌های آن به‌طور چشمگیری کمتر از آمریکا باشد. سریع‌ترین قطار تجاری جهان در چین، قطار مغناطیسی شانگهای است که بین فرودگاه پودونگ و ایستگاه لان‌یانگ با سرعتی معادل ۴۳۱ کیلومتر در ساعت تردد می‌کند. این پروژه توسط همکاری شرکت‌های آلمانی زیمنس و تیسن‌کروپ ساخته شده است.

پس از چین، هند با مجموع ۴۹۶۳ مایل خطوط شامل بیش از ۴۶۰۰ مایل خطوط در مرحله برنامه‌ریزی، در جایگاه دوم قرار دارد. آمریکا نیز با داشتن ۳۷۷۲ مایل خطوط مختلف در بهره‌برداری، ساخت و برنامه‌ریزی، به‌عنوان سومین بازیگر مهم این عرصه شناخته می‌شود. اسپانیا با بیش از ۳۴۰۰ مایل خطوط در حال بهره‌برداری و در دست ساخت، همچنین ترکیه، فرانسه و ژاپن از کشورهایی با شبکه‌های قابل‌توجه پرسرعت در جهان هستند. در منطقه خاورمیانه، ایران با حدود ۱۹۲۹ مایل خطوط در مدل‌های مختلف توسعه و برنامه‌ریزی شده، یکی از کشورهای مهم محسوب می‌شود و مصر نیز با پروژه‌های بزرگ ریلی در آفریقا پیشتاز است.

ایران، مصر، تایلند و عربستان سعودی نقش کلیدی در توسعه شبکه راه‌آهن پرسرعت در آسیا و خاورمیانه دارند. ایران با هدف اتصال پایتخت به سایر شهرهای مهم، بیش از ۱۶۷۰ مایل خطوط در برنامه دارد که بخشی از آن در حال ساخت است. در جنوب شرق آسیا نیز کشورهایی همچون تایلند با پروژه‌های فعال و ویتنام با طرح‌های اولیه تلاش می‌کنند زیرساخت‌های خود را در حوزه راه‌آهن پرسرعت گسترش دهند.

در ایالات متحده آمریکا، برنامه‌ریزی‌ها برای توسعه خطوط پرسرعت کشوری به واقعیت پیوسته است، اما به دلیل مشکلات مالی، حقوقی و اجرایی، پیشرفت کند بوده است. پروژه کالیفرنیا برای اتصال سان‌فرانسیسکو به لس‌آنجلس که از سال ۲۰۰۸ تصویب شده، تاکنون با مشکلاتی همچون افزایش هزینه‌ها و تأخیرهای متعدد روبه‌رو بوده و هنوز هیچ قطعه ریلی اجرایی نشده است.

در عین حال پروژه خصوصی خط روشن غربی (Brightline West) که مسیر لاس‌وگاس را به جنوب کالیفرنیا متصل می‌کند، از سال ۲۰۲۴ آغاز به ساخت کرده است و تلاش دارد تا پیش از برگزاری المپیک لس‌آنجلس به بهره‌برداری برسد. همچنین پروژه راه‌آهن مرکزی تگزاس (Texas Central Railway) نیز در حال اجرای مدلی مشابه قطارهای سریع‌السیر ژاپنی شینکانسن است که قصد دارد مسیر بین دالاس و هیوستون را به تنها ۹۰ دقیقه کاهش دهد.

به این ترتیب هرچند در حال حاضر تنها تعداد محدودی از کشورها شبکه راه‌آهن پرسرعت گسترده دارند، بیش از ده‌ها کشور در سراسر جهان با سرمایه‌گذاری‌های بزرگ در حال توسعه و برنامه‌ریزی برای راه‌اندازی خطوط پرسرعت هستند. این فناوری حمل‌ونقل که یکی از سریع‌ترین و مؤثرترین روش‌های کاهش زمان سفر است، نقش مهمی در ارتقای همگرایی اقتصادی، کاهش تراکم ترافیکی و رشد منطقه‌ای ایفا می‌کند.

از ملبورن تا دهلی؛ فرمان جهان در دست کلان‌شهرها

کلان‌شهرها مراکز پویای شهری هستند که با تراکم جمعیت بالا، تنوع اقتصادی و پویایی فرهنگی شناخته می‌شوند. آن‌ها به‌عنوان قطب‌های بازرگانی، حکومتی و نوآوری عمل و از طریق زیرساخت‌ها و شبکه‌های حمل‌ونقل پیشرفته مناطق مختلف را به‌هم متصل می‌کنند. کلان‌شهرها دارای تنوع معماری، جوامع چندفرهنگی و سبک زندگی پرشتاب هستند که خلاقیت، رقابت‌پذیری و تعامل اجتماعی را تقویت می‌کند.

در عصر شهرنشینی سریع، کلان‌شهرها نمادهایی از قدرت اقتصادی، غنای فرهنگی و نوآوری در مدیریت شهری هستند که نه‌تنها محرک رشد جهانی محسوب می‌شوند، بلکه با چالش‌های پیچیده‌ای در زمینه پایداری و کیفیت زندگی ساکنان روبه‌رو هستند. به همین دلیل، چهاردهم اکتبر (۲۲ مهر ۱۴۰۴) به‌عنوان روز جهانی کلان‌شهرها شناخته شده که فرصتی برای گفت‌وگو و همکاری میان شهرها به‌منظور مقابله با چالش‌های شهری و ترویج آینده‌ای عادلانه و شکوفاست. این روز به گرامی‌داشت تصویب اعلامیه مونترال در سال ۲۰۱۵ اختصاص دارد و توسط سازمان متروپلیس و برنامه اسکان بشر سازمان ملل متحد برگزار می‌شود تا تنوع و اهمیت کلانشهرها در توسعه اجتماعی، پایداری محیط زیست و اقتصاد جهانی را برجسته کند.

برترین کلان‌شهر جهان در سال ۲۰۲۵

در سال ۲۰۲۵، شهر کیپ‌تاون در آفریقای جنوبی به‌عنوان بهترین کلان‌شهر جهان انتخاب شده است. این شهر زیبا و تاریخی با داشتن مناظر طبیعی شگفت‌انگیز، فرهنگ متنوع، امکانات رفاهی مناسب و هزینه‌های زندگی مقرون‌به‌صرفه، توانسته است جایگاه نخست را در میان ۵۰ کلان‌شهر برتر جهان کسب کند. بررسی‌ها و نظرات گسترده رسانه‌ای تایم‌آوت (Time Out) در کنار دیدگاه‌های ساکنان و کارشناسان نشان می‌دهد که کیپ‌تاون با ترکیبی از زندگی شهری مدرن و دسترسی عالی به طبیعت و فرهنگ جذاب، توجه جهانیان را به خود جلب کرده است.

از ویژگی‌های برجسته کیپ‌تاون می‌توان به جاذبه‌های طبیعی فراوانی همچون منطقه حفاظت‌شده کیپ پوینت، سواحل زیبا با استاندارد پرچم آبی (Blue Flag ) و کلونی پنگوئن‌های آفریقایی اشاره کرد که دسترسی به آن‌ها داخل شهر یا در فاصله کوتاه ممکن است. فرهنگ پویا و شب‌زنده‌داری هیجان‌انگیز، همچنین هزینه‌های زندگی پایین این شهر نسبت به دیگر کلان‌شهرهای جهانی، از دیگر عواملی بود که در نظر سنجی تایم‌آوت موجب محبوبیت این کلان‌شهر شد. علاوه‌بر این، فرهنگ ماهی‌گیری در کالک بی و منطقه‌ای که به‌تازگی صحنه‌های آشپزی و طراحی خلاقانه در آن در حال رشد است، جذابیت‌های کیپ‌تاون را چند برابر می‌کند.

رتبه‌بندی تایم‌آوت بر اساس نظرات بیش از ۱۸ هزار ساکن شهرهای مختلف دنیا و جمع‌بندی نظر ۱۰۰ کارشناس تهیه شده است. آن‌ها حدود ۴۴ شاخص مختلف از جمله قابلیت پرداخت هزینه‌ها، دسترسی به فضاهای طبیعی، فرهنگ و تفریحات، خوراک و کیفیت کلی زندگی را مورد بررسی قرار داده‌اند. در سال ۲۰۲۵، قابلیت پرداخت هزینه و دسترسی به فضاهای سبز و فعالیت‌های طبیعت‌گردی اهمیت ویژه‌ای پیدا کرده است و از شاخص‌های تعیین‌کننده در رتبه‌بندی حاضر به‌شمار می‌روند.

پس از کیپ‌تاون، شهر بانکوک در تایلند به‌دلیل فضای دوستانه، جاذبه‌های تاریخی شناخته‌شده مثل وات آرون و کاخ بزرگ و رستوران‌های مقرون‌به‌صرفه و با کیفیت، در رتبه دوم جای گرفته است. نیویورک با صحنه‌های فرهنگی پرجنب‌وجوش، جاذبه‌هایی همچون عرشه لبه (Edge) و زندگی اجتماعی پر رنگ در محلات در رتبه سوم قرار دارد.

ملبورن استرالیا و لندن انگلستان نیز چهارم و پنجم هستند که هر دو به خاطر فرهنگ غنی، صحنه‌های غذا و تنوع فرهنگی شناخته می‌شوند. شهرهای دیگری ازجمله نیواورلئان، مکزیکوسیتی، پورتو، شانگهای و کپنهاگ نیز در بین ۱۰ کلان‌شهر برتر ۲۰۲۵ قرار دارند و تنوع جغرافیایی و سبک‌های زندگی شهری را به نمایش می‌گذارند.

در کنار ارزیابی‌های تایم‌آوت، گزارش‌های دیگری از جمله شاخص‌های اقتصاد جهانی آکسفورد و گزارش بهترین شهرهای جهان نیز پاریس، نیویورک و لندن را به‌عنوان شهرهایی با قدرت اقتصادی بالا، کیفیت زندگی عالی و تأثیر فرهنگی گسترده معرفی کرده‌اند. این گزارش‌ها کلان‌شهرهایی را نشان می‌دهند که موفق شده‌اند میان انرژی اقتصادی و رفاه اجتماعی تعادلی پایدار ایجاد کنند.

آرکولوژی راهی برای تنفس شهرها

در رویارویی با چالش‌های فزاینده شهرنشینی، تغییرات اقلیمی و فشار بر منابع طبیعی، مفهوم «آرکولوژی» به‌عنوان رویکردی نوین در طراحی شهری مطرح شده است. این واژه ترکیبی از دو واژه معماری و بوم‌شناسی است و به مدلی از شهرسازی اشاره دارد که همچون یک موجود زنده رشد می‌کند و ساختاری متراکم، پویا و خودپایدار دارد که در آن فعالیت‌های انسانی با محیط‌زیست در تعادل قرار می‌گیرند.

آرکولوژی به‌عنوان یک مدل برنامه‌ریزی شهری، بازآرایی ریشه‌ای چشم‌انداز شهری را پیشنهاد می‌دهد؛ به‌گونه‌ای که به‌جای گسترش افقی شهرها، توسعه به‌صورت عمودی انجام شود. این مدل بر تراکم بالا، یکپارچگی عملکردی و طراحی سه‌بعدی شهر تأکید دارد تا بتواند هم‌زمان پاسخ‌گوی نیازهای انسانی و الزامات زیست‌محیطی باشد.

اگرچه در نگاه عمومی، آرکولوژی اغلب با آسمان‌خراش‌های مفهومی همچون پروژه نوآه در نیواورلئان یا سازه دراگون‌فلای در نیویورک همراه است که تلفیقی از کشاورزی شهری، انرژی‌های تجدیدپذیر و معماری زیست‌محور را به نمایش می‌گذارد، اما در سطح فنی، این مفهوم بسیار فراتر از این سازه‌های نمادین است. آرکولوژی شامل طیفی از راهکارهای کاربردی، میان‌رشته‌ای و قابل اجراست که به‌طور مستقیم با زندگی روزمره شهروندان، بهره‌وری منابع، طراحی پایدار و ارتقای کیفیت زندگی در محیط‌های شهری در ارتباط هستند.

الگوهای کلیدی در طراحی آرکولوژیک

پائولو سولری، معمار ایتالیایی-آمریکایی، بنیان‌گذار مفهوم آرکولوژی شناخته می‌شود. او با همکاری با فرانک لوید رایت و طراحی پروژه‌هایی همچون «آرکوسانتی» در صحرای آریزونا، مفاهیمی چون معماری زیست‌اقلیمی و مرزهای رشد شهری را وارد گفتمان معماری کرد. در ایتالیا، او طرح‌هایی برای مراکز شهری عمودی و فشرده ارائه داد که هدف آن‌ها صرفه‌جویی در انرژی، کاهش مصرف منابع و حفاظت از محیط‌زیست از طریق تمرکز فعالیت‌های انسانی در یک ساختار واحد بود.

در طراحی آرکولوژیک، مجموعه‌ای از اصول بنیادین به‌عنوان چهارچوب مفهومی و عملیاتی مطرح می‌شوند که هدف آن‌ها ایجاد شهرهایی متراکم، پایدار، انسان‌محور و هماهنگ با محیط زیست است. این پارادایم‌ها نه‌تنها به جنبه‌های کالبدی شهر می‌پردازند، بلکه ابعاد اجتماعی، اقتصادی و زیست‌محیطی را نیز در بر می‌گیرند.

نخستین اصل «مقیاس انسانی در مقیاس شهری» است. در این رویکرد، شهرها به‌گونه‌ای طراحی می‌شوند که اولویت با حرکت پیاده باشد و فضاهای اختصاص‌یافته به خودروها به حداقل برسد. حذف خیابان‌های پرترافیک و جایگزینی آن‌ها با مسیرهای پیاده‌رو، دوچرخه‌رو و فضاهای عمومی، موجب افزایش تعامل اجتماعی، کاهش آلودگی هوا و ارتقای سلامت شهروندان می‌شود.

اصل دوم «پیوند غذا و انرژی» است و به فاصله فزاینده شهرها از منابع تولید غذا و انرژی می‌پردازد. آرکولوژی پیشنهاد می‌دهد که تولید غذا همچون کشاورزی عمودی، گلخانه‌های شهری و سیستم‌های آبیاری هوشمند، درون ساختار شهری ادغام شود. یکپارچه‌سازی سیستم تولید غذا در شهر نه‌تنها وابستگی به منابع بیرونی را کاهش می‌دهد، بلکه موجب استفاده بهینه از آب، انرژی و زمین می‌شود.

«مصرف بهینه و حداقلی» نیز به‌عنوان یکی از اصول کلیدی آرکولوژی مطرح می‌شود. در این مدل، استفاده از فناوری‌های معماری غیرفعال همچون تهویه طبیعی، نورگیری مناسب و عایق‌کاری حرارتی، به کاهش مصرف انرژی کمک می‌کند، همچنین بهره‌گیری از مصالح ساختمانی با کمترین اثر زیست‌محیطی همچون بتن بازیافتی، چوب پایدار یا آجرهای زیستی در ساخت‌وساز، ردپای کربن شهر را کاهش می‌دهد. سیستم‌های نوآورانه تصفیه آب و فاضلاب نیز نقش مهمی در حفظ منابع طبیعی ایفا می‌کنند.

«تراکم محدود و هدفمند» اصل دیگری است که به‌جای گسترش افقی شهرها، بر توسعه عمودی و درونی تأکید دارد. این نوع تراکم، با طراحی چندمنظوره ساختمان‌ها، ادغام کاربری‌های مسکونی، تجاری و خدماتی در یک ساختار و ایجاد فضاهای عمومی در ارتفاع، موجب کاهش اشغال زمین، حفظ اکوسیستم‌های طبیعی اطراف شهر و افزایش بهره‌وری فضایی می‌شود.

یکی دیگر از اصول بنیادین آرکولوژی «صرفه‌جویی هوشمندانه» است. این اصل بر استفاده از مواد خام با حداقل نیاز به فرآوری، طراحی‌های ساده اما کارآمد و بهره‌برداری حداکثری از منابع موجود تأکید دارد. شهر باید به‌جای مصرف بی‌رویه، با کمترین ورودی، بیشترین خروجی را تولید کند.

«سلسله‌مراتب عمومی-خصوصی» به‌عنوان آخرین اصل آرکولوژی به نحوه توزیع خدمات و مسیرهای حمل‌ونقل در ساختار شهری می‌پردازد. آرکولوژی بر آن است که فعالیت‌های عمومی همچون حمل‌ونقل، آموزش، سلامت و تفریح در دسترس‌ترین نقاط شهر قرار گیرند، در حالی‌که فضاهای خصوصی با حفظ حریم و آرامش، در لایه‌های داخلی‌تر سازمان‌دهی شوند. مجموعه این پارادایم‌ها، بنیان طراحی آرکولوژیک را تشکیل می‌دهند و نشان می‌دهند که چگونه می‌توان با تلفیق معماری و بوم‌شناسی، شهرهایی ساخت که زیبا، کارآمد و پایدار باشند.

کشورهای جهان با بیشترین جمعیت تحصیل‌کرده + اینفوگرافی

اقتصادهای پیشرفته‌ای همچون کانادا، ایرلند و کره‌جنوبی بیشترین سهم بزرگسالان دارای تحصیلات عالی را دارند که حدود ۵۵ تا ۶۵ درصد از کل جمعیت تحصیل‌کرده‌ها را تشکیل می‌دهد، در حالی که اقتصادهای نوظهوری همچون هند، اندونزی و مکزیک درصد قابل‌توجهی از بزرگسالان فاقد مدرک دیپلم دبیرستان دارند که این امر نشان‌دهنده تفاوت چشمگیر بین سطح تحصیلات در این کشورها و کشورهای پیشرفته است. در همین راستا، آلمان به‌عنوان یک اقتصاد پیشرفته، سهم به‌نسبت پایینی از بزرگسالان دارای تحصیلات عالی را دارد که بیانگر وجود نظام جامع آموزش‌های فنی و حرفه‌ای و کارورزی است، جایی که مشاغل با مهارت بالا به‌طور الزامی به داشتن مدرک دانشگاهی نیاز ندارند.

در بررسی دقیق‌تر داده‌ها، کانادا با ۶۴.۷ درصد بزرگسالان دارای مدرک دانشگاهی در بالاترین رتبه قرار دارد. کشورهای اروپای شمالی و غربی همچون ایرلند با ۵۷.۵ درصد، کره‌جنوبی با ۵۶.۲ درصد، لوکزامبورگ با ۵۴.۴ درصد و بریتانیا با ۵۳.۸ درصد نیز از میزان بالایی از تحصیلات عالی برخوردارند. در مقابل ایالات متحده آمریکا و نروژ به‌طور تقریبی نیمی از جمعیت بالغ با تحصیلات دانشگاهی را دارند. سایر کشورهای اروپایی همچون آلمان، اتریش و یونان با داشتن درصد متعادل‌تری از تحصیلات عالی، نشان می‌دهند که نظام آموزش فنی‌وحرفه‌ای در این مناطق نیز گسترده است.

کشورهایی از جمله اسپانیا، پرتغال، شیلی و بعضی کشورهای آمریکای لاتین، با درصد بالایی از بزرگسالان بدون دیپلم دبیرستان روبه‌رو هستند که چالش‌های آموزشی و توسعه انسانی ویژه‌ای را برمی‌انگیزد. هند با ۷۵.۲ درصد جمعیت بالغ فاقد دیپلم دبیرستان، بالاترین میزان تحصیلات پایین را در میان ۴۵ کشور بررسی‌شده دارد و تنها ۱۴.۲ درصد از بزرگسالان در این کشور دارای تحصیلات عالی هستند. اندونزی و مکزیک نیز به‌ترتیب ۵۷.۳ و ۵۴.۴ درصد جمعیت‌شان فاقد دیپلم هستند و درصد تحصیلات عالی در این کشورها محدود است.

در آلمان با وجود وضعیت اقتصادی پیشرفته، تنها ۳۴.۳ درصد جمعیت بزرگسال دارای تحصیلات دانشگاهی دارد که نشان می‌دهد نظام آموزش‌های فنی‌وحرفه‌ای موفقی در این کشور برای تأمین نیازهای بازار کار برقرار است. کشورهایی همچون سوئد، استرالیا و سوئیس هم از سهم بالایی در هر دو گروه دیپلمه‌ها و دارنده تحصیلات عالی برخوردارند.

این داده‌ها به‌روشنی نشان می‌دهد که سرمایه‌گذاری گسترده در آموزش عالی در اقتصادهای پیشرفته موجب ارتقای کیفیت سرمایه انسانی و توسعه جامعه شده است، در حالی که اقتصادهای نوظهور با چالش جدی در دسترسی به آموزش عمومی و نظری روبه‌رو هستند. کشورهایی که بر آموزش فنی وحرفه‌ای تأکید دارند، مدلی متفاوت و موفق برای پاسخ به نیازهای بازار کار ارائه کرده‌اند. به این ترتیب، توصیه می‌شود سیاست‌گذاران کشورهای مختلف ضمن گسترش دسترسی به آموزش‌های دانشگاهی و ارتقای کیفیت آن، آموزش‌های فنی و کارورزی را نیز تقویت کنند تا بتوانند نرخ بزرگسالان فاقد دیپلم را کاهش و مهارت‌های فنی را در جامعه افزایش دهند. این رویکرد می‌تواند به افزایش فرصت‌های شغلی و توسعه پایدار اقتصادی و اجتماعی کمک شایانی نماید.

توکیو، شهر دوستدار نابینایان

توکیو، پایتخت ژاپن، با توسعه و اجرای مجموعه‌ای از اقدامات دسترسی‌پذیر، توانسته است محیط شهری خود را برای افراد نابینا و کم‌بینا به شکل قابل‌توجهی تسهیل کند. یکی از مهم‌ترین اقدامات این شهر، استفاده گسترده از بلوک‌های لمسی زرد رنگ معروف به «کفپوش‌های برجسته تنجی» است که در ایستگاه‌های قطار، پیاده‌روها و ساختمان‌های عمومی نصب شده‌اند و به افراد دارای مشکلات بینایی کمک می‌کنند تا مسیر خود را با اطمینان پیدا کنند.

توکیو با بهره‌گیری از فناوری‌های نوین، امکان راهنمایی صوتی مبتنی بر کدهای QR را نیز فراهم کرده است. با اسکن این کدها از طریق گوشی‌های هوشمند، کاربران می‌توانند دستورالعمل‌های ناوبری زمان واقعی را دریافت کنند. این سیستم که «شیک‌آی» نام دارد، در ایستگاه‌های اصلی مانند اوتماچی و میجی جینگومائه فعال است و افراد نابینا را قادر می‌سازد تا مسیر خود را بدون نیاز به همراه طی کنند.

شبکه حمل‌ونقل عمومی توکیو نیز با طراحی دقیق و رعایت استانداردهای دسترسی‌پذیری، یکی از پیشرفته‌ترین نمونه‌ها در جهان است. تقریباً ۸۰ تا ۹۰ درصد قطارها و ایستگاه‌ها دارای امکاناتی مانند سرویس‌های بهداشتی مناسب، آسانسور، رمپ، علائم بریل و بلوک‌های لمسی هستند که تجربه‌ای امن و مستقل برای افراد دارای محدودیت بینایی فراهم می‌کنند. ایستگاه‌های قطار همچنین مجهز به صداهای هشدار و نشانه‌های صوتی هستند؛ به عنوان مثال در گیت‌های بلیط صدای «دینگ-دونگ» و در نزدیکی پله‌ها صداهای پرندگان پخش می‌شود تا جهت‌یابی راحت‌تر انجام گیرد.

علاوه بر این، بخش مهمان‌نوازی توکیو نیز با رعایت استانداردهای بدون مانع در هتل‌ها، دسترسی برابر به اقامتگاه‌ها را برای افراد دارای محدودیت حرکتی و بینایی تضمین می‌کند. درهای عریض، کف‌پوش‌های هم‌سطح و سرویس‌های بهداشتی مناسب، از جمله این اقدامات هستند که محیطی فراگیر و دوستانه برای همه بازدیدکنندگان فراهم می‌کنند.

پایدارترین اقتصادهای جهان در سال ۲۰۲۵ + اینفوگرافی

در تازه‌ترین گزارش بنیاد «هاینریش Hinrich» که با همکاری مرکز رقابت‌پذیری جهانی IMD منتشر شده است، شاخص تجارت پایدار (STI) برای سال ۲۰۲۵، بریتانیا را به‌عنوان پایدارترین اقتصاد جهان معرفی کرد. این شاخص که هر سال عملکرد ۳۰ اقتصاد منتخب جهان را ارزیابی می‌کند، نشان‌دهنده رابطه بین تجارت جهانی، پایداری و تاب‌آوری اقتصادی است و ابزاری تحلیلی در اختیار دولت‌ها، سیاست‌گذاران و پژوهشگران قرار می‌دهد.

بر اساس داده‌های این گزارش، بریتانیا با کسب امتیاز کامل ۱۰۰ در جایگاه نخست قرار گرفته و توانسته است نیوزیلند را که طی دو سال گذشته صدرنشین بود، پشت‌سر بگذارد. نیوزیلند امسال با امتیاز ۹۷ دوم شد و استرالیا و سنگاپور نیز با حفظ رتبه‌های سوم و چهارم خود، همچنان در میان اقتصادهای پایدار قرار دارند. کره‌جنوبی با رشد چشمگیر دو پله‌ای، جایگاه پنجم را کسب کرد و هنگ‌کنگ، ژاپن، کانادا، ایالات متحده آمریکا و تایوان نیز در جمع ۱۰ کشور نخست فهرست باقی ماندند.

شاخص تجارت پایدار بر پایه سه ستون اصلی اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی و با استفاده از ۷۲ شاخص فرعی تدوین می‌شود. بررسی جزئیات این رتبه‌بندی نشان می‌دهد که در سال ۲۰۲۵ چندین جابه‌جایی مهم رخ داده است. سریلانکا با شش پله صعود از رتبه ۲۶ به ۲۰ رسیده و مالزی نیز با رشد سه پله‌ای در رتبه ۱۲ قرار گرفته است. در مقابل، تایلند با سه پله سقوط در رتبه ۱۵ جای گرفته و لائوس تا جایگاه ۲۵ پایین آمده است. میانمار بیشترین افت را تجربه کرده و با سه رتبه سقوط، در قعر جدول یعنی رتبه ۳۰ قرار گرفته است؛ جایگاهی که پیش‌تر در اختیار روسیه بود.

در بررسی دقیق‌تر سه ستون پایداری، هنگ‌کنگ، کره‌جنوبی و سنگاپور بهترین عملکرد اقتصادی را ثبت کرده‌اند، در حالی که از نظر شاخص‌های اجتماعی استرالیا، کانادا و نیوزیلند برتری داشتند. در ستون زیست‌محیطی نیز بریتانیا، نیوزیلند و ژاپن جایگاه‌های نخست را دارند. داده‌های اخیر همچنین نشان می‌دهد که بین تولید ناخالص داخلی سرانه و دو ستون اقتصادی و اجتماعی ارتباط مثبتی وجود دارد، اما این رابطه در ستون زیست‌محیطی مشاهده نمی‌شود. برای مثال، کشورهایی با درآمد بالا همچون بریتانیا، نیوزیلند و استرالیا عملکرد زیست‌محیطی مطلوبی دارند، در حالی‌که کانادا، کره‌جنوبی و ایالات متحده آمریکا با وجود درآمد سرانه بالا در این زمینه ضعیف‌تر عمل کرده‌اند.

بنیاد هاینریش در توضیح هدف از انتشار این شاخص تأکید کرده است که STI تنها یک رتبه‌بندی ساده نیست، بلکه ابزاری برای تحلیل و تشخیص نقاط ضعف و قوت کشورها در مسیر دستیابی به توسعه پایدار به شمار می‌رود. این شاخص با ایجاد چارچوبی برای گفت‌وگوهای سیاستی و اقتصادی، فرصت‌های تازه‌ای را برای تقویت تجارت پایدار، افزایش تاب‌آوری و حفظ تعادل میان رشد اقتصادی و حفاظت از محیط‌زیست فراهم می‌کند.

جوان‌ترین کشورهای متولدشده در عصر حاضر

تاریخ همچنان در حال شکل دادن به مرزهای جهان است؛ طی دهه‌های اخیر پنج کشور جدید از دل مناقشات، جدایی‌های مسالمت‌آمیز یا توافقات جهانی متولد شدند. این کشورها روایتگر امید، مقاومت و روحیه جست‌وجوگری پیچیده ملت‌هایی هستند که با وجود چالش‌های بزرگ، برای تعیین سرنوشت در عصر جدید و ساخت هویت ملی و آینده‌ای بهتر تلاش می‌کنند و هرکدام داستانی متفاوت از تولد دارند. از جلگه‌های جنگ‌زده آفریقا تا جزایر آرام اقیانوس آرام کشورهایی وجود دارند که از طریق مبارزه سخت برای استقلال، با جدایی مسالمت‌آمیز یا با توافقات بین‌المللی متولد شده‌اند. در ادامه با پنج کشور جوان جهان و روایت شکل‌گیری آنان آشنا می‌شویم.

سودان جنوبی (استقلال: ۲۰۱۱)

سودان جنوبی در نهم جولای ۲۰۱۱ پس از سال‌ها جنگ داخلی و مذاکرات متعدد، به‌طور رسمی از سودان جدا و مستقل شد. رأی‌گیری تاریخی برای استقلال با نظارت گسترده جهانی انجام و سودان جنوبی به تازه‌ترین کشوری تبدیل شد که به رسمیت بین‌المللی شناخته می‌شود. این کشور با وجود امیدهای جدید، با چالش‌های بزرگی همچون درگیری‌های قومی، مهاجرت اجباری و بی‌ثباتی اقتصادی روبه‌روست. با این حال منابع طبیعی غنی و تنوع فرهنگی بالایی دارد و تلاش‌های صلح‌آمیز همچنان برای بازسازی و تثبیت آن ادامه دارد.

کوزوو (استقلال: ۲۰۰۸)

کوزوو در هفدهم فوریه ۲۰۰۸ پس از سال‌ها تنش و درگیری قومی از صربستان اعلام استقلال کرد. اگرچه بیش از ۱۰۰ کشور جهان تاکنون کوزوو را به‌رسمیت شناخته‌اند، کشورهایی از جمله صربستان و قدرت‌های مهم جهانی هنوز این امر را قبول نکرده‌اند. این کشور کوچک و محصور در خشکی در مسیر اصلاحات دموکراتیک و اقتصادی گام برداشته، اما همچنان با چالش‌های سیاسی منطقه‌ای و تلاش برای کسب مشروعیت کامل بین‌المللی و عضویت در سازمان ملل روبه‌روست.

مونته‌نگرو و صربستان (استقلال: ۲۰۰۶)

در سال ۲۰۰۶، مونته‌نگرو به گزینه جدایی از صربستان رأی داد و هر دو به‌عنوان دو کشور مستقل در اروپا ثبت شدند. این جدایی از طریق همه‌پرسی مسالمت‌آمیز صورت پذیرفت و از آرام‌ترین انتقالات استقلال در اروپا محسوب می‌شود. از آن زمان مونته‌نگرو مسیر همگرایی با اتحادیه اروپا و توسعه گردشگری را دنبال کرده و صربستان همچنان یک بازیگر کلیدی در سیاست و اقتصاد بالکان باقی مانده است. هر دو کشور تلاش دارند مسیر جدیدی را در عصر پسایوگسلاوی تعریف کنند.

تیمور شرقی (استقلال: ۲۰۰۲)

تیمور شرقی واقع در جنوب شرق آسیا، بیستم می ۲۰۰۲ پس از مبارزه طولانی علیه اشغال اندونزی و خشونت‌های گسترده، به استقلال کامل دست پیدا کرد. همه‌پرسی سال ۱۹۹۹ برای استقلال منجر به دخالت سازمان ملل جهت تثبیت و تأمین امنیت این کشور شد. امروز تیمور شرقی با تمرکز بر صادرات نفت، کشاورزی و توسعه گردشگری، در مسیر رشد اقتصادی قرار گرفته و مردم آن ضمن حفظ سنت‌های فرهنگی، با سرعت به‌سمت مدرن‌سازی حرکت می‌کنند.

پالائو (استقلال: ۱۹۹۴)

کشور جزیره‌ای پالائو در نخستین روز اکتبر ۱۹۹۴ بر اساس توافق همکاری آزاد با ایالات متحده آمریکا به استقلال رسید. پالائو پیشتر بخشی از قلمرو تحت نظارت سازمان ملل در اقیانوس آرام بود و اکنون کشوری مستقل و خودگردان محسوب می‌شود. این کشور به‌واسطه صخره‌های مرجانی بکر، سیاست‌های محیط‌زیستی قوی و جمعیت کوچک و افتخارآفرین (حدود ۲۱ هزار نفر) شهرت دارد.

این کشورها نماد اراده ملت‌ها در مسیر خودمختاری و ساخت هویت ملی هستند و نقش مهمی در شکل‌دهی مرزهای جدید جهان ایفا می‌کنند. چالش‌ها و موفقیت‌های آنان پیوسته در حال تغییر و تحول است و هر کدام حامل امیدی ویژه برای آینده خود و منطقه هستند.

شهر آسیایی؛ سردمدار حکمرانی هوشمند و مشارکتی

مدیریت شهری در عصر حاضر به یکی از پیچیده‌ترین و حیاتی‌ترین حوزه‌های حکمرانی عمومی تبدیل شده است. شهرهای بزرگ با رشد سریع جمعیت، فشار بر زیرساخت‌ها و تهدیدهای زیست‌محیطی روبه‌رو هستند و به راهکارهایی نوآورانه برای حفظ کیفیت زندگی شهروندان و ارتقای تاب‌آوری شهری نیاز دارند. مدیریت بهینه منابع، تقویت مشارکت اجتماعی، بهره‌گیری از فناوری‌های نوین، تحلیل داده‌های بدون درنگ و طراحی شهری انسان‌محور از جمله محورهای اصلی در سیاست‌گذاری شهری مدرن است که به شهرها کمک می‌کند تا در برابر چالش‌هایی همچون تغییرات اقلیمی، تراکم جمعیت و نابرابری‌های اجتماعی، پاسخ‌هایی هوشمندانه و پایدار ارائه دهند.

توکیو یکی از پرجمعیت‌ترین و پویاترین کلان‌شهرهای جهان است که به‌عنوان الگویی برجسته در مدیریت شهری مدرن شناخته می‌شود. این شهر که از یک سکونت‌گاه فشرده در دوران ادو به یک ابرشهر جهانی تبدیل شده، همواره با چالش‌هایی چون تراکم بالا، تغییرات اقلیمی، پایداری محیطی و رفاه شهروندان روبه‌رو بوده است. پاسخ توکیو به این چالش‌ها، توسعه راهبردهای اداری پیچیده، بهره‌گیری از فناوری‌های نوین و مدل‌های حکمرانی مشارکتی است که موجب شده است به یکی از پیشروترین نمونه‌های مدیریت شهری در جهان تبدیل شود.

هوشمندی یکپارچه و هم‌افزایی داده‌ها

یکی از اصول بنیادین در مدیریت شهری توکیو، مفهوم «هوشمندی یکپارچه» است که بر گردآوری، هم‌سازی و تحلیل داده‌ها از حوزه‌های مختلف برای تصمیم‌گیری در سطوح گوناگون حکمرانی تأکید دارد. این داده‌ها شامل اطلاعات زیست‌محیطی، حمل‌ونقل، کیفیت مسکن و سلامت عمومی هستند که از طریق شبکه‌های سنجش و سامانه‌های اطلاعاتی یکپارچه جمع‌آوری می‌شوند. استفاده از استانداردهای بین‌المللی همچون ISO ۱۹۱۰۰ و استانداردهای کنسرسیوم جغرافیایی باز (OGC)، امکان تبادل داده میان سازمان‌های محلی، منطقه‌ای و ملی را فراهم و یکپارچگی عمودی و افقی شهر را تضمین می‌کند.

پروژه سامانه پایش بدون درنگ محیطی توکیو (TERMS) یک نمونه عملی از تلفیق داده‌های چندمنظوره در تصمیم‌گیری شهری است. در این پروژه، شهرداری توکیو با همکاری آژانس‌های محیط زیست و حمل‌ونقل، شبکه‌ای از حسگرهای پیشرفته را در سراسر شهر مستقر کرده است که به‌صورت بدون درنگ داده‌هایی درباره کیفیت هوا، دمای سطح زمین، رطوبت، آلودگی صوتی و جریان ترافیک جمع‌آوری می‌کنند. این داده‌ها از طریق سامانه‌های مبتنی بر رایانش ابری و با رعایت استانداردهای جهانی، در یک پلتفرم مرکزی تجمیع و تحلیل می‌شوند.

در تابستان‌های گرم، داده‌های دمای سطح زمین و تراکم جمعیت به‌صورت هم‌زمان تحلیل می‌شوند تا نقاط مستعد جزیره گرمایی شهری شناسایی شوند. برنامه‌ریزان می‌توانند با استفاده از این اطلاعات، برای افزایش پوشش گیاهی، نصب سایه‌بان‌های هوشمند و تنظیم زمان‌بندی آبیاری پارک‌ها تصمیم‌گیری کنند. این سیستم همچنین به شهروندان اجازه می‌دهد از طریق اپلیکیشن‌های موبایلی، وضعیت محیطی محله خود را مشاهده و در صورت نیاز، بازخورد یا هشدار ثبت کنند.

نوآوری بر پایه فناوری و حکمرانی هوشمند

مدل حکمرانی توکیو با تعهد به نوآوری بر پایه فناوری شناخته می‌شود. این شهر با بهره‌گیری از فناوری‌های اطلاعات و ارتباطات پیشرفته همچون رایانش ابری، هوش مصنوعی، اینترنت اشیا و الگوریتم‌های یادگیری ماشین، به‌سوی الگوی «شهر هوشمند» حرکت کرده است.

سامانه‌های تصمیم‌یار توکیو از شبکه‌های حسگر شهری برای پایش کیفیت هوا، آلودگی صوتی، دمای شهری و منابع آبی استفاده می‌کنند. این داده‌ها در بسترهای ابری پردازش می‌شوند و به برنامه‌ریزان شهری امکان می‌دهند تا منابع را به‌صورت پویا تخصیص دهند. برای مثال، سامانه تصمیم‌یار بهینه‌سازی آبیاری پارک‌ها، با تحلیل داده‌های رطوبت خاک، دما و پیش‌بینی بارندگی، زمان و میزان آبیاری فضاهای سبز را بهینه‌سازی می‌کنند. سامانه تنظیم زمان‌بندی حمل‌ونقل عمومی نیز داده‌های بدون درنگ از تراکم جمعیت، جریان ترافیک و تقاضای سفر را به سامانه‌های حمل‌ونقل شهری منتقل می‌کند. این سامانه‌ها با استفاده از مدل‌های پیش‌بینی‌گر، زمان‌بندی حرکت قطارها و اتوبوس‌ها را به‌گونه‌ای تنظیم می‌کنند که ازدحام کاهش و بهره‌وری افزایش پیدا کند.

پلتفرم‌های عمومی، داشبوردهای بدون درنگ و اپلیکیشن‌های موبایلی، شهروندان را به داده‌های محیطی و خدمات شهری متصل می‌کنند. این ابزارها شفافیت حکمرانی را افزایش می‌دهد و مشارکت شهروندان در تصمیم‌گیری‌های شهری را تسهیل می‌کنند.

حکمرانی مشارکتی و مدیریت شهروندمحور

توکیو به‌خوبی دریافته است که مدیریت شهری بدون مشارکت فعال شهروندان نمی‌تواند پایدار و مؤثر باشد. از این‌رو، مدل حکمرانی مشارکتی در این شهر به‌قوت در ساختار سازمانی شهر نهادینه شده است. این مشارکت شامل ابزارهایی برای درگیر کردن ساکنان در فرایندهای تصمیم‌گیری، پایش محیطی و طراحی شهری است. برای مثال، شهرداری توکیو در پروژه‌ای با عنوان «طرح پایش محیطی شهروندی توکیو» بستری فراهم کرده است که شهروندان بتوانند با استفاده از اپلیکیشن‌های موبایلی و حسگرهای شخصی، داده‌هایی درباره کیفیت هوا، آلودگی صوتی، دمای محیط و حتی وضعیت زباله‌های محله خود را ثبت کنند.

مدیریت یکپارچه حمل‌ونقل و تردد پایدار

سامانه حمل‌ونقل توکیو نمونه‌ای برجسته از مدیریت یکپارچه و پایدار تردد شهری است. شبکه گسترده‌ای از خطوط راه‌آهن، مترو، اتوبوس و مسیرهای پیاده‌روی و دوچرخه‌سواری، از طریق نوآوری بر پایه فناوری، تحلیل داده و برنامه‌ریزی هماهنگ مدیریت می‌شود.

پژوهش‌های نوین درباره برنامه‌ریزی پویا ایستگاه‌های دوچرخه در سامانه‌های اشتراک‌گذاری، ارزش رویکردهای داده‌محور در بهینه‌سازی تردد شهری را نشان می‌دهند. تحلیل مسیرهای دوچرخه‌سواری، خوشه‌بندی نقاط تخلیه و استفاده از شبکه‌های عصبی گرافی برای پیش‌بینی مکان ایستگاه‌ها، به مدیران شهری امکان می‌دهد تا چیدمان ایستگاه‌ها را به‌گونه‌ای تنظیم کنند که رضایت کاربران، درآمد ارائه‌دهندگان خدمات و اهداف مدیریتی شهر را تأمین کند.

شهرهایی که زباله را به فرصت طلایی تبدیل کردند

مدیریت پسماند شهری یکی از مهم‌ترین چالش‌های زیست‌محیطی و توسعه پایدار در جهان امروز است. افزایش جمعیت شهری، تغییر سبک زندگی و مصرف بالاتر، تولید حجم عظیمی از زباله‌ها را به دنبال دارد که اگر به‌درستی مدیریت نشود، می‌تواند به آلودگی هوا، آب و خاک، بروز بیماری‌های واگیردار و تخریب منابع طبیعی منجر شود. به همین دلیل، تدوین و اجرای راهکارهای جامع و نوین مدیریت پسماند، برای حفظ سلامت عمومی و تضمین آینده‌ای پایدار در شهرها ضروری است.

هند به‌عنوان دومین کشور پرجمعیت جهان، با افزایش سریع جمعیت شهری و صنعتی‌شدن گسترده، با چالش‌های بزرگی در زمینه مدیریت پسماند روبه‌رو است. حجم روزافزون تولید زباله‌های جامد شهری، نبود زیرساخت‌های کافی برای جمع‌آوری، تفکیک و بازیافت و همچنین مشکلات مربوط به دفن غیراصولی زباله، از مهم‌ترین مشکلات زیست‌محیطی و بهداشتی در شهرهای هند به‌شمار می‌آید. این مسائل ضرورت به‌کارگیری رویکردهای نوآورانه و تقویت ظرفیت‌های مدیریت پسماند را بیش از پیش روشن می‌سازد.

بعضی شهرهای هند با شناسایی اهمیت موضوع، گام‌های جدید و مؤثری در مدیریت پسماند برداشته‌اند. این شهرها با اجرای پروژه‌های فناورانه، توسعه زیرساخت‌های بازیافت، تبدیل زباله به انرژی و تقویت مشارکت جامعه و بخش خصوصی، تلاش می‌کنند نه‌تنها حجم زباله تولیدی را کاهش دهند، بلکه منابع جدید انرژی و فرصت‌های اقتصادی پایدار خلق کنند. نمونه‌های موفق این اقدامات در شهرهایی همچون جبالپور، میرابهایاندار و ناگپور نشان‌دهنده تحولات مثبت در این حوزه است که می‌تواند الگویی برای سایر مناطق هند باشد.

جبالپور و نیروگاه تبدیل پسماند به انرژی

شهر جبالپور واقع در ایالت مادیا پرادش، یکی از شهرهای هند است که با چالش‌های جدی در زمینه مدیریت پسماند روبه‌رو شده است. افزایش سریع جمعیت و توسعه شهری، موجب شده است زیرساخت‌های جمع‌آوری و دفع زباله به‌شدت تحت فشار قرار گیرند. بسیاری از محله‌های این شهر با مشکلاتی همچون جمع‌آوری ناکافی زباله، رهاسازی غیر اصولی آن و کمبود ایستگاه‌های بازیافت روبه‌رو هستند که مشکلات بهداشتی و زیست‌محیطی فراوانی را به دنبال دارد.

شهرداری جبالپور برای مقابله با این چالش‌ها، در سال ۲۰۲۵ برنامه‌ای جامع برای بهبود سیستم مدیریت پسماند تدوین کرده است. یکی از بخش‌های مهم این برنامه، توسعه زیرساخت‌های جمع‌آوری زباله است که شامل افزایش تعداد خودروهای جمع‌آوری، تجهیز آنها به فناوری‌های نوین همچون داده‌های جغرافیایی (GPS) برای بهینه‌سازی مسیرها و آموزش پرسنل است. شهرداری قصد دارد تعداد ایستگاه‌های بازیافت و مراکز تفکیک زباله را افزایش دهد تا مواد قابل بازیافت از زباله‌های تر و غیرقابل بازیافت جدا شوند.

یکی از مهم‌ترین اقدامات شهرداری در جهت افزایش مشارکت شهروندان، برگزاری کمپین‌های آموزشی گسترده در محلات مختلف است. این کمپین‌ها با هدف افزایش آگاهی عمومی در زمینه تفکیک زباله از مبدأ، نحوه صحیح دفع پسماند و تشویق به استفاده از روش‌های کاهش تولید زباله برگزار می‌شوند. همکاری با سازمان‌های مردمی محلی نیز بخشی از این استراتژی است تا فرایند آموزش و اطلاع‌رسانی به‌صورت مؤثر انجام شود.

جبالپور با راه‌اندازی یک نیروگاه تبدیل پسماند به انرژی به ظرفیت پردازش روزانه ۴۵۰ تن زباله، به یکی از پیشگامان مدیریت پسماند در هند تبدیل شده است. این نیروگاه قادر است با ظرفیت ۱۱.۵ مگاوات، برق مورد نیاز حدود ۱۸ هزار خانه را تأمین کند. نیروگاه جبالپور با استفاده از فناوری‌های پیشرفته بر پایه تکنولوژی «هیتاچی» به‌طور مؤثر به کاهش حجم پسماند در محل‌های دفن کمک می‌کند و بهره‌وری بالایی در تبدیل پسماند به انرژی دارد. بر اساس گزارش‌ها، این نیروگاه می‌تواند سالانه حدود ۳۷ هزار تن انتشار کربن را کاهش دهد.

نیروگاه جبالپور از فناوری سوزاندن توده‌ای (mass-burning) برای تبدیل پسماند به انرژی استفاده می‌کند. در این فرایند، پسماندهای شهری بدون تفکیک به‌صورت مستقیم سوزانده می‌شوند تا گرما تولید و به انرژی الکتریکی تبدیل شود. این روش به‌ویژه در مناطقی مؤثر است که تفکیک پسماند در سطح خانگی انجام نمی‌شود. با این حال، ترکیب پسماندهای خشک و تر می‌تواند بر ارزش حرارتی پسماند تأثیر منفی بگذارد.

یکی از دستاوردهای مهم این نیروگاه، بهبود کیفیت هوا در مناطق اطراف است. پیش از راه‌اندازی این پروژه، آتش‌سوزی‌های غیرمجاز در محل‌های دفن زباله موجب انتشار دودهای سمی و افزایش آلودگی هوا می‌شد که با تولید انرژی از پسماند به میزان قابل‌توجهی کاهش پیدا کرده است، همچنین این نیروگاه موجب کاهش وابستگی شهر به سوخت‌های فسیلی شده و گام مهمی در جهت توسعه پایدار انرژی برداشته است.

کشورهای جهان با بزرگترین ناوگان کشتی‌های تجاری + اینفوگرافی

ناوگان کشتی‌های تجاری جهان ستون فقرات اقتصاد بین‌المللی است و حدود ۸۰ درصد حجم کالاهای جهان توسط آن جابه‌جا می‌شود. این ناوگان نقش حیاتی در تسهیل تجارت بین‌الملل دارد و هر کشتی تجاری باید تحت قوانین یک کشور ثبت شود که مسئولیت نظارت بر ایمنی، شرایط کار و استانداردهای زیست‌محیطی آن را بر عهده دارد. طبق گزارش حاضر، ترکیب جغرافیا و سیاست‌های داخلی هر کشور نقش مهمی در اندازه و حجم ناوگان کشتی‌های تجاری آن ایفا می‌کند و بازتاب‌دهنده شرایط اقتصادی و سیاسی کشورها در عرصه تجارت جهانی است.

داده‌های کتاب حقایق جهان ( The World Factbook ) نشان می‌دهند که کشورهای مختلف جهان در ثبت کشتی‌های تجاری با ظرفیت یک‌هزار تناژ (یکای اندازه‌گیری گنجایش حمل بار برای کشتی) ناخالص و بالاتر رقابت می‌کنند.

در سال ۲۰۲۳، اندونزی با ثبت ۱۱ هزار و ۴۲۲ کشتی بزرگ‌ترین ناوگان کشتی‌های تجاری جهان را در اختیار داشت. شکل جغرافیایی اندونزی که بیش از ۱۷ هزار جزیره را دربرمی‌گیرد، حمل‌ونقل دریایی را برای تجارت در آت ضروری کرده است و قانون کابوتاژ (قانونی که حمل‌ونقل کالا یا مسافر توسط یک وسیله‌نقلیه خارجی بین دو نقطه در داخل یک کشور را ممنوع یا به‌شدت محدود می‌کند) اندونزی که کشتی‌های فعال در آب‌های این کشور را ملزم به ثبت تحت پرچم اندونزی می‌کند، موجب افزایش قابل‌توجه تعداد کشتی‌های ثبت‌شده در آن شده است.

پس از اندونزی، کشورهای چین با ۸۳۱۴ کشتی و پاناما با ۸۱۷۴ کشتی در رتبه‌های بعدی قرار دارند. بسیاری از مالکان کشتی به‌دلیل مقررات کمتر و هزینه‌های کمتر، کشتی‌های خود را تحت پرچم کشورهایی همچون پاناما و لیبریا ثبت می‌کنند که به آن‌ها پرچم‌های مصلحتی (flags of convenience ) گفته می‌شود که به موجب آن پرچم کشتی با محل واقعی مالک آن متفاوت است.

شهری که بالا می‌رود، اما از گذشته‌اش پایین نمی‌آید

لیسبون، شهری که به «شهر هفت تپه» شهرت دارد، روی بلندی‌هایی طبیعی شکل گرفته است که هر یک بخشی از هویت و سیمای آن را ساخته‌اند. این تپه‌ها که شامل سائو ژرژه، سائو وینسنت، سانت‌آنا، سانتو آندره، سانتا کاترینا، شاگاش و سائو روکه هستند مانند حلقه محله‌های گوناگون شهر را به هم پیوند داده‌اند و منظره‌ای پویای شهری پدید آورده‌اند که از هر زاویه چشم‌نواز است.

از محله پایین‌دست بایشا تا ارتفاعات آلفاما و بایرو آلتو، اختلاف ارتفاع در شهر به‌قدری است که رفت‌وآمد در آن بدون پله‌ها و مسیرهای شیب‌دار ممکن نیست. پله‌های مشهور لیسبون که مردم محلی آن‌ها را «اسکادینیاش» می‌نامند، گذرگاه‌هایی زنده میان محله‌ها هستند؛ گذرگاه‌هایی که هر پله‌اش روایتگر بخشی از زندگی روزمره مردم است. از پله‌های سنگی «سائو کریستوواو» گرفته تا مسیر پرپیچ‌وخم «کالسادا دو دوکه»، هر مسیر، چشم‌اندازی تازه از کاشی‌کاری‌های آبی، بام‌های سفالی و دریای دوردست پیش روی رهگذران می‌گشاید.

برای تطبیق با این توپوگرافی خاص، لیسبون در قرن نوزدهم دست به نوآوری‌هایی زد که امروزه نیز بخشی از جذابیت گردشگری شهر به شمار می‌رود. آسانسورهای تاریخی مانند «الوادور دا گلوریا»، «الوادور دا بیکا» و «الوادور دو لاورا» از قدیمی‌ترین سامانه‌های حمل‌ونقل شهری در اروپا هستند که هنوز هم با همان ساختار اولیه کار می‌کنند. در مرکز شهر نیز برج آهنی «سانتا ژوستا» که در سال ۱۹۰۲ ساخته شد، دو منطقه بایشا و کارمو را به هم متصل می‌کند و یکی از دیدنی‌ترین چشم‌اندازهای شهر را در اختیار بازدیدکنندگان قرار می‌دهد.

در هر یک از تپه‌های لیسبون، محله‌ای با شخصیتی منحصربه‌فرد شکل گرفته است. آلفاما، قدیمی‌ترین بخش شهر، هنوز ساختار پیچیده و پرپیچ‌وخم دوران قدیم را در خود حفظ کرده و خانه‌های سفید با پنجره‌های کوچک و گلدان‌های رنگی آن، تصویری زیبا از گذشته ارائه می‌دهند. در سوی دیگر، بایرو آلتو با خیابان‌های باریک و پرشیب خود، امروزه به قلب زندگی شبانه و هنری لیسبون تبدیل شده است. بر فراز هر تپه، «میرادورو» ها یا سکوی‌های دید باز، منظره‌ای تماشایی از شهر و رود تاگوس پیش روی بیننده می‌گذارند؛ از «میرادورو سائو پدرو د آلکانتارا» تا «میرادورو دا سنیورا دو مونته»، هرکدام مکانی برای تأمل و لذت از چشم‌انداز بی‌انتهاست.

پله‌ها و شیب‌های لیسبون تنها بخشی از کالبد شهر نیستند، بلکه روح و ریتم زندگی در آن را تعریف می‌کنند. این شهر بر خلاف بسیاری از پایتخت‌های اروپایی، با شیب و سربالایی‌هایش زیسته و بزرگ شده است؛ شهری که در آن هر گام، هر پله و هر کوچه یادآور پیوندی عمیق میان انسان و زمین است. موسیقی «فادو» که از خانه‌های قدیمی آلفاما شنیده می‌شود، صدای همین پیوند است.

لیسبون امروز، همان‌قدر که شهری تاریخی است، چهره‌ای مدرن و جهانی نیز دارد، اما همچنان روح اصیل خود را در شیب‌های بی‌پایان و پلکان‌هایش حفظ کرده است. شاید راز ماندگاری این شهر در همین تضاد نهفته باشد؛ در شهری که همواره بالا می‌رود، اما هرگز از گذشته خود فاصله نمی‌گیرد.

کشورهایی با بیشترین میلیونرها در سال ۲۰۲۵ + اینفوگرافی

توزیع ثروت جهانی در سال ۲۰۲۵ بیش از هر زمان دیگر نابرابر دیده می‌شود. بر اساس گزارش ثروت جهانی UBS، ایالات متحده آمریکا با ۲۳.۸ میلیون میلیونر همچنان جایگاه نخست جهان را در اختیار دارد؛ یعنی از هر ۱۰ میلیونر جهان، چهار نفر آمریکایی هستند. مجموع ثروت این گروه در سراسر جهان به بیش از ۲۲۶ تریلیون دلار می‌رسد که میان ۶۰ میلیون فرد میلیونر تقسیم شده است.

پس از آمریکا، چین با ۶.۳ میلیون میلیونر در رتبه دوم قرار دارد و سرعت رشد ثروت در شهر صنعتی شنژن به ۱۲۴ درصد رسیده است؛ شهری که میزبان غول‌های فناوری همچون تنسنت و هوآوی است. فرانسه با حدود ۲.۹ میلیون میلیونر سومین جایگاه جهانی را دارد و در اروپا بیشترین تعداد میلیاردرها از جمله برنارد آرنو در آن زندگی می‌کنند. ژاپن و آلمان هر یک با ۲.۷ میلیون میلیونر پس از این سه کشور قرار گرفته‌اند.

در ادامه این فهرست، بریتانیا، کانادا، استرالیا، ایتالیا و کره‌جنوبی به‌عنوان دیگر کشورهای دارای جمعیت بالای میلیونرها معرفی شده‌اند و هلند، اسپانیا، سوئیس، هند، تایوان، هنگ‌کنگ، بلژیک، سوئد، برزیل، روسیه، مکزیک، دانمارک، نروژ، عربستان سعودی و سنگاپور نیز جمعیت قابل‌توجهی از میلیونرها را در خود جای داده‌اند.

آمارها نشان می‌دهد تمرکز ثروت به شکل آشکاری در شهرهای نیویورک، لس‌آنجلس و خلیج سان‌فرانسیسکو دیده می‌شود. در دهه گذشته، اسکاتس‌دیل در ایالت آریزونا سریع‌ترین رشد جمعیت میلیونرها را در این کشور تجربه کرده است.

در اروپا، شاخص تمرکز میلیونرها در سوئیس و لوکزامبورگ در بالاترین سطح جهانی قرار دارد؛ به‌طوری که از هر هفت بزرگسال، یک نفر میلیونر است. هنگ‌کنگ، استرالیا و هلند نیز با نسبت یک میلیونر به ازای هر ۱۰ بزرگسال به‌عنوان کشورهایی با تراکم بالای ثروت شناخته می‌شوند.

این الگوی جهانی نشان می‌دهد هرچند رشد اقتصادی در بازارهای نوظهور موجب افزایش ثروت شده، قدرت اصلی سرمایه همچنان در دست کشورهای توسعه‌یافته و مراکز بزرگ مالی جهان باقی مانده است.

حکمرانی دیجیتال؛ زبان مشترک مدیران و شهروندان

مدیریت شهری در عصر نوین با تحولات بنیادین در فناوری، ساختارهای اجتماعی و الزامات زیست‌محیطی روبه‌رو شده است. شهرهای پیشروی جهان فقط به توسعه زیرساخت‌های فیزیکی بسنده نمی‌کنند، بلکه به‌دنبال ایجاد اکوسیستم‌های هوشمند، انعطاف‌پذیر و مشارکتی هستند که بتوانند به‌موقع به نیازهای شهروندان پاسخ دهند. در این چهارچوب، مفاهیمی چون حکمرانی دیجیتال، تحلیل داده‌های شهری، اینترنت اشیا و مشارکت شهروندی به ارکان اصلی مدیریت شهری تبدیل شده‌اند. شهرهایی مانند سنگاپور، آمستردام، سئول و دبی با بهره‌گیری از این رویکردها، توانسته‌اند نه‌تنها کیفیت زندگی شهروندان را ارتقا دهند، بلکه تاب‌آوری در برابر بحران‌های زیست‌محیطی، اقتصادی و اجتماعی را نیز افزایش دهند.

دبی، شهری که در چند دهه از یک بندر کوچک تجاری به یکی از پیشرفته‌ترین کلان‌شهرهای جهان تبدیل شد، امروز به‌عنوان آزمایشگاهی زنده برای مدیریت شهری نوآورانه شناخته می‌شود. این شهر با جمعیتی چندفرهنگی، رشد سریع زیرساختی و چالش‌هایی چون گرمایش زمین، کم‌آبی و تراکم بالا، نیازمند رویکردی چندبعدی در حکمرانی شهری است. مدیریت شهری دبی بر پایه تلفیق فناوری‌های نوین، مشارکت ذی‌نفعان، تصمیم‌گیری داده‌محور و تعهد به پایداری زیست‌محیطی بنا شده است.

هوشمندسازی داده‌ها و یکپارچه‌سازی اطلاعات شهری

یکی از مهم‌ترین اصول مدیریت شهری در دبی، ایجاد «هوش یکپارچه» برای تحلیل و تصمیم‌گیری بدون درنگ است. در شهری با پیچیدگی‌های فراوان همچون دبی، داده‌ها از منابع متنوعی همچون حسگرهای محیطی، سامانه‌های حمل‌ونقل، شبکه‌های اجتماعی و سازمان‌های خدماتی تولید می‌شوند و اگر این داده‌ها به‌صورت جزیره‌ای و بدون هماهنگی مدیریت شوند، نتیجه آن سیاست‌گذاری‌های پراکنده و ناکارآمد خواهد بود.

دبی با بهره‌گیری از رایانش ابری توانسته است این داده‌های پراکنده را در یک بستر مشترک تجمیع کند. پلتفرم‌هایی همچون «دبی پالس» اطلاعات شهری را از بیش از ۴۰ سازمان دولتی گردآوری می‌کنند و امکان تحلیل هم‌زمان شاخص‌هایی چون ترافیک، کیفیت هوا، مصرف انرژی و رضایت شهروندان را فراهم می‌کنند. این داده‌ها با رعایت استانداردهای بین‌المللی و چهارچوب‌های جهانی، قابل تحلیل و تصمیم‌گیری در لحظه هستند.

به‌عنوان مثال، در مدیریت بحران‌های محیطی همچون طوفان‌های شن یا افزایش دمای شدید، داده‌های سنسوری از مناطق مختلف شهر به‌صورت بدون درنگ در پلتفرم مرکزی پردازش می‌شوند و هشدارهای لازم به سازمان‌های اجرایی ارسال می‌شود. این هماهنگی داده‌محور، سرعت واکنش و دقت تصمیم‌گیری را به‌طور چشمگیری افزایش داده است.

یکی از نمونه‌های بارز این نوع مدیریت بحران محیطی مربوط به طوفان شن شدید در سپتامبر ۲۰۲۵ است که بخش‌هایی از شهر را تحت تأثیر قرار داد. در این رویداد، سامانه‌های سنسوری مستقر در مناطق مختلف شهر از جمله خیابان شیخ زائد، دبی مارینا و منطقه القوز، داده‌های مربوط به سرعت باد، غلظت ذرات معلق و کاهش دید افقی را به‌صورت لحظه‌ای به پلتفرم مرکزی شهرداری دبی ارسال کردند.

داده‌ها از طریق پلتفرم‌های هوشمند همچون مرکز فرماندهی دبی لایو پردازش شدند که با فناوری هوش مصنوعی و رایانش ابری طراحی شده است. سامانه‌های پیش‌بینی و تحلیل، با استفاده از مدل‌های یادگیری ماشین، مسیر حرکت طوفان را تخمین زدند و هشدارهای لازم را به اداره حمل‌ونقل، پلیس دبی و سازمان مدیریت بحران ارسال کردند.

در نتیجه این هماهنگی داده‌محور، اقدامات فوری از جمله کاهش سرعت وسایل نقلیه در بزرگراه‌ها، تعلیق موقت پروازهای ورودی به فرودگاه بین‌المللی دبی و اطلاع‌رسانی عمومی از طریق اپلیکیشن‌های شهری و پیامک‌های اضطراری انجام شد. تیم‌های خدمات شهری با تجهیزات پاک‌سازی و ماسک‌های حفاظتی در نقاط بحرانی مستقر شدند تا از سلامت شهروندان محافظت کنند. استفاده از داده‌های سنسوری، تحلیل بدون‌درنگ و پاسخ هماهنگ، توانست اثرات طوفان را به حداقل برساند و از بروز اختلالات گسترده در زندگی شهری جلوگیری کند.

کد خبر 915698